Türkiye ve dünyada 2023 yılına damga vuran olaylar

2023 yılında dünyada ve Türkiye’de hem siyaset hem de doğa gündemdeydi. Birçok çarpıcı olay ve felaket yaşandı. Türkiye ve Suriye’de Şubat ayında meydana gelen depremler, İsrail ile Hamas arasındaki savaş, Rusya ile Ukrayna’nın çatışması ve Azerbaycan ile Ermenistan’ın Karabağ operasyonu, 2023 yılının en önemli olayları olarak dünya medyasında yer aldı.

2023’ÜN EN YIKICI DOĞAL AFETLERİ

Türkiye, 6 Şubat 2023’te 7.7 ve 7.6 büyüklüğünde iki depremle sarsıldı. Depremler, Türkiye’nin güneydoğusunda ve Suriye’nin kuzeyinde büyük yıkıma yol açtı. Depremlerde yaklaşık 56 bin kişi öldü, bunların 6 bini Suriye’deydi. Dünyanın dört bir yanından yardım ekipleri gönderildi.

Fas’ta da 8 Eylül’de 6.8 büyüklüğünde bir deprem oldu ve 3 bin kişi hayatını kaybetti, 5 bin 600’den fazla kişi yaralandı. Libya’da ise 11 bin kişinin öldüğü büyük bir sel felaketi yaşandı.

TÜRKİYE’DE SEÇİM

Türkiye, Mayıs ayında Cumhurbaşkanlığı seçimi için sandığa gitti. Seçim, Erdoğan ile Kılıçdaroğlu arasında çekişmeli geçti ve ikinci tura kaldı. Dünya basınının yakından takip ettiği seçimin ikinci turu 28 Mayıs 2023’te yapıldı ve Recep Tayyip Erdoğan, Türkiye Cumhuriyeti’nin 12. Cumhurbaşkanı seçildi.

Afganistan’da Ekim ayında 6.3 ve 6.2 büyüklüğünde iki deprem daha oldu ve 3 binden fazla kişi öldü. 2023 yılı, orman yangınları, sel felaketleri ve heyelanlar gibi birçok doğal afetin yaşandığı bir yıl oldu.

RUSYA- UKRAYNA SAVAŞI

Rusya ile Ukrayna arasındaki savaş, 2023 yılında da devam etti. Ukrayna Devlet Başkanı Zelenski, Ocak ayında Rusya’nın ‘büyük intikam’ için hazırlandığını ve batılı ülkelerden acil destek istediğini söyledi. Rusya, Mayıs ayında Bahmut şehrini ele geçirdiğini duyurdu.

Ukrayna, Haziran ayında karşı saldırı başlattı ve yıl boyunca süren çatışmalarda birçok sivil öldü. Rusya, 29 Aralık’ta 2023 yılının en büyük füze ve dron saldırısını gerçekleştirdi. Ukrayna, 158 füze ve drondan 114’ünü düşürdüğünü açıkladı. Saldırılarda 30 kişi öldü, 160 kişi yaralandı.

WAGNER İSYANI

Rusya’nın paramiliter Wagner Grubu’nun lideri Prigozhin, 23 Haziran’da Moskova’ya yürüyüş düzenleyerek isyan etti. Prigozhin, ‘kardeş kanı dökülmesin’ diyerek isyanı sonlandırdı.

Prigozhin, 2 ay sonra uçak kazasında hayatını kaybetti. Rusya lideri Putin, kazadan sonra kısa bir taziye mesajı yayınladı.

KARABAĞ’DA TERÖRE KARŞI HAREKAT

Azerbaycan, 19 Eylül’de Ermenistan’ın Karabağ’daki saldırılarına karşılık vermek için ‘teröre karşı’ harekat başlattığını açıkladı.

Azerbaycan, “Dağlık Karabağ’da yasal düzeni sağlamak için yapılan teröre karşı bir harekat” olarak nitelendirdiği operasyonda, 15 Ekim’de Hankendi ve Hocalı’da Azerbaycan bayrağını dalgalandırdı. Azerbaycan Cumhurbaşkanı İlham Aliyev, operasyonun başarıyla devam ettiğini söyledi.

İSRAİL-HAMAS ÇATIŞMASI

Hamas’ın silahlı kanadı, 7 Ekim’de İsrail’e yönelik Aksa Tufanı operasyonunu ilan ederek, gece boyunca 5 bin roket attıklarını bildirdi. İsrail Savunma Kuvvetleri (IDF) ise, roket saldırılarına karşılık olarak ‘savaş durumu alarmı’ verdi. İsrail Hava Kuvvetleri, Gazze Şeridi’ndeki Hamas hedeflerini vurduğunu duyurdu.

İsrail Başbakanı Binyamin Netanyahu da “Savaş içindeyiz” dedi. 7 Ekim’den beri devam eden çatışmalarda, Gazze’deki nüfusun büyük bir kısmının evlerini terk etmek zorunda kaldığı belirtildi. 28 Aralık itibariyle, İsrail’in Gazze’ye yönelik saldırılarında ölenlerin sayısı 21 bin 500’ü aştı.

2023’TE YAŞANAN DİKKAT ÇEKEN OLAYLAR

2023 yılı, dünyanın farklı bölgelerinde iklim değişikliğine bağlı olarak şiddetli hava olaylarının görüldüğü bir yıl oldu. COP28 olarak bilinen en yüksek seviyeli iklim zirvesinde, küresel ısınmayla mücadele için tüm ülkelere fosil yakıtları bırakma çağrısı yapıldı.

Çevre konusunda yapılan zirve ve etkinliklerin yanında, tartışmalara neden olan Japonya, 2011’deki deprem ve tsunaminin ardından hasar gören Fukuşima Dai-içi Nükleer Santrali’ndeki radyoaktif atık suyu ALPS yöntemiyle temizleyerek 24 Ağustos’ta denize bırakmaya başladı. Radyoaktif atık suyun denize bırakılması, dünyanın birçok yerinde protesto edildi. Japonya hükümeti ise, Ekim ve Kasım aylarında da denize bırakma işlemlerine devam ettiğini açıkladı.

AFRİKA’DA ASKERİ DARBE

Afrika’da 2023 yılında iki askeri darbe gerçekleşti. Nijer’de ordu, 26 Temmuz’da ‘güvenlik durumunun kötüleşmesi’ nedeniyle yönetimi ele geçirdi. Gabon’da ise, seçimlerde hile yapıldığı iddialarıyla eleştirilen cumhurbaşkanlığı seçiminin ardından 30 Ağustos’ta ordu, Ali Bongo yönetimine son verdi. Darbeyle 55 yıllık Bongo rejimini yıkan General Brice Oligui Nguema, ülkedeki kurumların daha demokratik olacağına dair söz verdi. 2023 yılı, hem internet hem de uzay alanında ilginç projelere de sahne oldu.

Eski adı ‘Twitter’ olan sosyal medya platformu, sahibi Elon Musk tarafından ‘X’ olarak değiştirildi. Hindistan, 23 Ağustos’ta Chandrayaan-3’ü Ay’ın güney kutbunda keşfedilmemiş bir bölgeye başarıyla indirdi. Hindistan, Ay’a kontrollü iniş yapmayı başaran dördüncü ülke oldu. Daha önce sadece Amerika Birleşik Devletleri, Sovyetler Birliği ve Çin bu başarıya ulaşmıştı.

İngiltere’de ise Kraliçe Elizabeth’in vefatıyla birlikte tahta çıkan İngiltere Kralı 3. Charles, Westminter Katedrali’nde yapılan törenle taç giydi. Kraliçe Elizabeth, İngiltere tahtında 70 yıl kalarak en uzun süre tahtta kalan hükümdar oldu.

İskoçya’da Mart ayında iktidardaki İskoç Ulusal Partisi’nin liderliğine Pakistan asıllı Hamza Yusuf seçildi. Hamza Yusuf, İskoçya’nın ilk Müslüman Başbakanı oldu.

Bu gelişmelerin dışında, filmlere konu olan ‘Titanik’ adlı yolcu gemisinin enkazını ziyaret etmek için yola çıkan ‘Titan’ adlı denizaltı aracı 18 Haziran’da Atlantik Okyanusu’nda kayıplara karıştı. 22 Haziran’da enkazı bulunan Titan aracının basınçtan dolayı aniden patladığı ortaya çıktı. ABD Sahil Güvenlik ekipleri tarafından bulunan denizaltıda bulunan 5 yolcunun hayatını kaybettiği belirlendi.