Bitkisel yağlar, sağlıklı beslenmenin vazgeçilmez unsurlarından biri olarak kabul ediliyor. Ancak zeytinyağı ile hindistancevizi yağı arasındaki rekabet, tüketicileri ve uzmanları karşı karşıya getirdi. Peki, bu yağların sağlık üzerindeki etkileri nelerdir? Bilimsel veriler ve uzmanlar ne söylüyor?
Zeytinyağı, Akdeniz diyetinin parlayan yıldızı olarak yıllardır sağlıklı yağların temsilcisi. Harvard T.H. Chan Halk Sağlığı Okulu’ndan Dr. Frank Hu, zeytinyağının tekli doymamış yağ asitleri bakımından zengin olduğunu ve kalp sağlığını koruduğunu ifade etti.
2020’de Journal of the American College of Cardiology’de yayımlanan bir araştırma, zeytinyağı tüketiminin kardiyovasküler hastalık riskini yüzde 14 düşürdüğünü gösterdi. Antioksidan içeriği, özellikle polifenoller, iltihabı azaltıyor ve kolesterolü dengeliyor. Dr. Hu, “Ekstra sızma zeytinyağı, işlenmemiş yapısıyla maksimum fayda sağlar” dedi.
Diğer yandan, hindistancevizi yağı son dönemde popülerlik kazandı. Orta zincirli trigliseritler (MCT) içeren bu yağ, kilo verme ve enerji artışı iddialarıyla tanıtılıyor. Ancak uzmanlar arasında fikir birliği bulunmuyor. Londra Üniversitesi’nden beslenme uzmanı Dr. Sarah Berry, hindistancevizi yağının doymuş yağ oranının yüzde 90’a yaklaştığını ve bunun kolesterolü artırabileceğini belirtti.
Omega-3'ün yeşil deposu! Tarladan sofraya: Semizotu sindirimi düzenliyor
2017’de American Heart Association’ın raporu, hindistancevizi yağının LDL (kötü kolesterol) seviyelerini yükselttiğini ve kalp sağlığı için önerilmediğini vurguladı. Ancak bazı çalışmalar, MCT’lerin metabolik hızı artırabileceğini öne sürdü. Örneğin, 2015’te Journal of the Academy of Nutrition and Dietetics’te yayımlanan bir çalışma, hindistancevizi yağının kilo kontrolünde sınırlı faydalar sağlayabileceğini gösterdi.
Zeytinyağının üstünlüğü, uzun süreli araştırmalarla kanıtlanmış olması. Akdeniz diyetinin bir parçası olarak zeytinyağı, diyabet riskini azaltıyor ve bilişsel işlevleri destekliyor. 2023’te Nutrients dergisinde yayımlanan bir meta-analiz, zeytinyağı tüketenlerde demans riskinin yüzde 28 daha düşük olduğunu buldu. Hindistancevizi yağı ise daha az çalışmayla destekleniyor ve genellikle tropikal diyetlerde tercih ediliyor.
Singapur Ulusal Üniversitesi’nden Dr. Wei Chen, hindistancevizi yağının kültürel bağlamda faydalı olabileceğini, ancak Batı diyetlerinde aşırı tüketiminin risk taşıdığını vurguluyor. Peki, hangi yağ seçilmeli?
Uzmanlar, zeytinyağının genel sağlık için daha güvenilir olduğunu düşünüyor. Hindistancevizi yağı, ölçülü kullanıldığında zararlı olmayabilir, ancak doymuş yağ içeriği nedeniyle temkinli olunmalı. Dr. Berry, “Dengeli bir diyette her iki yağı da kullanabilirsiniz, ancak zeytinyağı daha fazla bilimsel destek sunuyor” diyor.
Sonuç olarak, zeytinyağı kalp sağlığı ve uzun vadeli faydalar için önde. Hindistancevizi yağı, bazı metabolik avantajlar sağlasa da doymuş yağ içeriği nedeniyle tartışmalı. Beslenme uzmanları, diyetinizi çeşitlendirmeyi ve yağları ölçülü kullanmayı öneriyor.
Kalbin görünmez düşmanı! Erken teşhis hayat kurtarır
Zeytinle gelen uzun ömür! Doğanın altın hediyesi
Kolesterolün en büyük düşmanları! İşin uzmanları anlattı
Kalp krizine karşı 6 hayat kurtaran adım
