Cumhurbaşkanı Erdoğan''ın "Yaptığımız değerlendirmeler sonucunda 14 Mayıs 2023''ün seçim için en uygun tarih olduğunu düşünüyoruz. Ülkemizi bu tarihte seçime götürmek istiyoruz" demesi üzerine bir anda seçim için tarih belirlenmiş oldu.

Ortada hukuken bir resmî bir karar, işlem vs. var mı? Yok.

Basına yapılan bir açıklama var ve seçim tarihi herkesçe benimsendi.

Oysa, nasıl bir değerlendirme yapıldı, neye göre en uygun tarih 14 Mayıs olarak belirlendi, bunları bile bilmiyoruz.

Seçimlerin bir ay öne alınmasını kurun artık sabit tutulamamasına bağlayan da var, okul tatilini ve sınavlarıyla ilişkilendiren de…

Buna karşılık, bunca zaman kur sabit tutuldu da bir ay mı iktidarı kurtaracak diyen de var, sınav tarihleri daha birkaç ay önce belirlenmedi mi, sınav tarihi seçime göre belirlenseydi diyen de…

Neticede 5 yıl önce gerçekleşen son genel seçimler, 23 Haziran tarihinde yapılabilmişken, bu defa neden 19 Haziran''da yapılamadığına dair net bir bilgimiz yok.

Hukukçu olarak benim aklıma gelen ise, kural olarak üçüncü defa aday olamayacak olan Erdoğan''ın erken seçim kararıyla aday olmasının sağlanmasıydı.

Ancak Erdoğan''ın basın açıklamasıyla seçim tarihi belirlenebilir mi?

Cumhurbaşkanının açıklaması yetmez

Cumhurbaşkanı Erdoğan, Cuma namazı sonrası yaptığı bir açıklamada aynen şöyle söylemişti:

"Hukuk farklı bir şey. Ama bunun yanında guguk, o da farklı bir şey. Dolayısıyla şu anda seçimle ilgili yetkinin kimde olduğunu bilmeyecek kadar cahillerin eline kaldık.

Cumhurbaşkanı''nın yetkileri bellidir. Şu anda Türkiye''de Cumhurbaşkanı Tayyip Erdoğan''dır. Ve ne diyor; Cumhurbaşkanı Kararnamesi''yle 60 gün önceden bu işin ilanını yapar. Ve 60 gün sonra da ne olur? Yüksek Seçim Kurulu bu kronolojik yapıyı çalıştırır, örneğin bunu ne zaman ilan etti?

Diyelim ki Mart''ın 10''nunda. Sonra 60 gün çalışmaya başlar. 60 gün ne zaman bitiyorsa… O gün nedir, seçim günüdür. Bunu da kim takip eder? Yüksek Seçim Kurulu takip eder."

Burada Cumhurbaşkanının seçim tarihini belirlemeye yetkili organ olarak Yüksek Seçim Kurulu''nu (YSK) işaret etmesi, elbette güzel bir hareket. Nitekim, gerçekten de bu hususta yetki sahibi kurum YSK.

Ancak ilk olarak, Cumhurbaşkanı tarafından bir erken seçim kararı alınacaksa, bu bir karar ile yapılmalıdır, kararname ile değil. Bu iki işlemin nitelikleri birbirinden farklıdır. Kararnameler genel düzenlemeler içerir. Seçim tarihinin Cumhurbaşkanı kararı ile açıklanması gerekir.

Somut ve belirli bir hususa mahsus olarak bu tarih değişikliğinin cumhurbaşkanı kararı ile yapılması, bu kararın dayandırıldığı hükmün ne olduğunun da gerekçe olarak açıklanmasını gerektirir.

Tarih netmiş gibi konuşmak için daha erken

Bu kararın üzerine YSK tarafından seçim takvimi açıklanır.

Daha öne yazmıştım; yeni kanun eski kanun çatışması uygulayarak 60 gün diyenlerin aksine, ortada bir özel hüküm ve genel hüküm çatışması vardır ve buna göre cumhurbaşkanı tarafından verilen kararı takiben 90''ıncı günün devamındaki ilk Pazar günü seçimler yapılır.

Bu süre ise, gerekirse, birkaç gün YSK tarafından öne veya ileri alınabilir. Ancak bu elbette ki makul bir şekilde yapılmalıdır.

Neticede ise, özetle, YSK tarafından seçim takvimi açıklanmadıkça seçim tarihi belirlenmiş olmaz.

YSK''nın özellikle son yıllardaki kararları, kuruma karşı bir güvensizlik oluştursa da öncelikli beklentimiz hukuk kurallarına uygun hareket etmesidir.