Bilim dünyası, günlük alışkanlıkların sağlık üzerindeki etkilerini araştırırken çarpıcı bir bulguya ulaştı: Burun karıştırma, Alzheimer hastalığı riskini artırabilir.
Son yıllarda yapılan araştırmalar, bu yaygın alışkanlığın beyinde iltihaplanmaya neden olabilecek patojenlerin geçişini kolaylaştırabileceğini ve bu durumun Alzheimer gibi nörodejeneratif hastalıklarla ilişkilendirilebileceğini gösterdi.
Uzmanlar, el hijyeninin önemini vurgularken, bu alışkanlığın potansiyel risklerine karşı uyardı.
Gizli tehlikelere karşı kalkan! Anne ve bebek için kritik müdahale
BİLİMSEL BULGULAR NE SÖYLÜYOR?
Avustralya’daki Griffith Üniversitesi’nden Prof. Dr. James St. John liderliğinde Scientific Reports dergisinde yayımlanan bir çalışma, burun karıştırmanın Alzheimer riskiyle bağlantısını araştırdı.
Fareler üzerinde yapılan deneylerde, Chlamydia pneumoniae adlı bakterinin burun boşluğundan beyne ulaşarak Alzheimer benzeri patolojik değişiklikleri tetikleyebildiği gözlemlendi.
Araştırma, burun karıştırmanın burun mukozasına zarar vererek bakterilerin koku alma siniri üzerinden beyne geçişini kolaylaştırabileceğini ortaya koydu. Bu süreç, Alzheimer hastalığında görülen amiloid-beta protein plaklarının birikimine yol açabiliyor.
Prof. St. John, “Bu bakterilerin farelerde beyne ulaşma hızı şaşırtıcı; 24 ila 72 saat içinde enfeksiyon gerçekleşiyor. İnsanlarda da benzer bir mekanizma olup olmadığını anlamak için daha fazla araştırmaya ihtiyaç var” dedi.
Benzer şekilde, Biomolecules dergisinde yayımlanan bir derleme çalışması, burun karıştırmanın sinir iltihabı (nöroinflamasyon) yoluyla Alzheimer gelişimine katkıda bulunabileceğini öne sürdü. Western Sydney Üniversitesi’nden araştırmacıların katkıda bulunduğu bu çalışma, herpes virüsü, koronavirüs ve Candida albicans gibi patojenlerin burun yoluyla beyne ulaşabileceğini ve amiloid plak oluşumunu tetikleyebileceğini belirtti. Ancak makalenin yazarı Prof. Dr. Gerald Münch, “Bu çalışma, burun karıştırmanın doğrudan Alzheimer’a neden olduğunu iddia etmiyor. Daha çok, koku alma sistemi üzerinden patojenlerin beyne ulaşma potansiyelini inceliyor” diyerek kesin bir neden-sonuç ilişkisi kurulmadığını vurguladı.
American Journal of the Medical Sciences’ta yayımlanan bir başka rapor, 10 farklı çalışmaya dayanarak burun karıştırmanın Alzheimer riskini artırabileceğini öne sürdü. Pakistan’daki Services Institute of Medical Sciences ve Katar’daki Hamad Medical Corporation’dan araştırmacılar, burun karıştırmanın burun zarına zarar vererek mikroorganizmaların kan dolaşımına girmesini kolaylaştırabileceğini ve bunun beyinde iltihaplanmaya yol açabileceğini belirtti.
Gece yarısı öksürmek hangi ölümcül hastalıkların işareti? Uzmanlardan hayat kurtaran uyarılar
UZMAN GÖRÜŞLERİ: RİSK GERÇEK Mİ?
Alzheimer Derneği Başkan Yardımcısı Dr. Heather M. Snyder ise temkinli bir yaklaşım sergiledi.
USA Today’e yaptığı açıklamada, “Mevcut çalışmalar, burun karıştırma ile Alzheimer arasında kesin bir neden-sonuç ilişkisi kurmuyor. Bu bulgular, daha çok hipotez üreten derlemeler ve hayvan deneylerine dayanıyor” dedi. Snyder, daha kapsamlı insan temelli araştırmalara ihtiyaç olduğunu vurguladı.
EL HİJYENİ HAYAT KURTARABİLİR
Araştırmacılar, burun karıştırmanın potansiyel risklerini azaltmak için basit ama etkili bir çözüm önerdi.
Ayrıca, burun kıllarını yolmanın veya agresif burun karıştırmanın mukozaya zarar verebileceği ve bu durumun enfeksiyon riskini artırabileceği belirtildi.
ALZHEİMER RİSKİNİ AZALTMAK İÇİN NE YAPILMALI?
Alzheimer, yaş, genetik yatkınlık, kardiyovasküler sağlık, diyabet ve sosyal izolasyon gibi çoklu faktörlerle ilişkilendirildi.
Uzmanlar, sağlıklı yaşam tarzı alışkanlıklarının riski azaltabileceğini söyledi. Uzmanlar, “Düzenli egzersiz, yeşil yapraklı sebzeler, beyaz et ve zeytinyağı içeren bir beslenme düzeni, Alzheimer riskini azaltmada etkili olabilir” dedi.
Ayrıca, entelektüel aktiviteler ve sosyal etkileşim de beyni aktif tutarak hastalığın seyrini hafifletebilir.
Diş fırçalamanın kalbinize gizli desteği! Uzmanlar anlattı
DAHA FAZLA ARAŞTIRMA ŞART
Bilim dünyası, burun karıştırma ile Alzheimer arasındaki bağlantının henüz kesin olmadığını vurguladı. Ancak bu alışkanlığın burun mukozasına zarar vererek enfeksiyon riskini artırabileceği ve bunun nöroinflamasyona yol açabileceği düşünüldü.
Uzmanlar, bu hipotezin doğrulanması için daha büyük ölçekli insan çalışmalarına ihtiyaç olduğunu belirtti.
Şimdilik, ellerinizi temiz tutmak ve burun karıştırmaktan kaçınmak, sadece Alzheimer değil, genel sağlık için de iyi bir fikir gibi göründü.
