TEPAV, Türkiye’deki dağınık yardım türlerinin kırsal yoksulluğu artırdığını açıkladı. 2002’de kırsal nüfus içerisin
TEPAV, Türkiye’deki dağınık yardım türlerinin kırsal yoksulluğu artırdığını açıkladı. 2002’de kırsal nüfus içerisinde yoksul bireylerin payı yüzde 34.5 iken, 2009’da bu pay yüzde 38.7’ye ulaştı.Türkiye Ekonomi Politikaları Araştırma Vakfı (TEPAV), 2002’den bu yana yılda ortalama yüzde 5.4 büyüyen Türkiye’de, kırsal kesimin ihmal edildiğini ortaya koydu. Köyden kente göçle birlikte kırsal yoksullukla mücadelenin önemli bir gündem maddesi olmaktan çıktığına dikkat çeken TEPAV, Türkiye’deki dağınık yardım türlerinin kırsal yoksulluğu artırdığını vurguladı. TEPAV, Türkiye ile benzer programlar uygulayan Endonezya’nın kırsal yoksullukla mücadele başarısından çıkarılacak önemli dersler olduğunu vurguladı.
TEPAV’ın “Türkiye’de İhmal Edilen Kırsal Yoksulluk: Endonezya’dan ne Öğrenmeliyiz” başlıklı değerlendirme notunda, son 30 yılda önemli bir iktisadi dönüşüm geçirerek, gelişmekte olan ülkeler arasında kendilerine ön sıralarda yer bulan Türkiye ve Endonezya’nın kırsal yoksullukta mevcut durumları ve mücadele uygulamaları karşılaştırıldı.
12.8 milyon nüfus fakir
TEPAV araştırmacıları Efşan Nas Özen ile Damla Özdemir tarafından hazırlanan değerlendirme notuna göre 2002’den bu yana yılda ortalama yüzde 5.4 büyüyen Türkiye’de yoksulluk önemli bir sorun olmaya devam ediyor. Mevcut son verilere göre 2009 yılında 12.8 milyon yoksulun bulunduğu Türkiye’de kentsel yoksulluktaki düşüşe karşın kırsal yoksulluğun giderek arttığı görülüyor. 1990’lı yıllardan bu yana kırsal yoksulluğun ciddi bir sorun teşkil ettiği Endonezya’da ise 1998’den beri uygulanan sosyal yardım politikaları sonucunda kırsal yoksulluk önemli ölçüde azalmış bulunuyor. Değerlendirme notuna göre kırsal kesimin ihtiyaçlarına yönelik tasarlanmış sosyal yardım politikalarının zayıf olduğu Türkiye’de politika üreticiler için Endonezya’nın kırsal yoksullukla mücadelesinden çıkarılacak önemli dersler bulunuyor.
Türkiye’de kentsel ve kırsal yoksulluk oranları karşılaştırıldığında, mevcut veriler 2002’den bu yana kentsel yoksullukla mücadelede başarıya ulaşıldığına işaret ediyor. Dünya Kalkınma Göstergeleri’ne (WDI) göre kentsel nüfus içerisinde yoksul bireylerin payı 2002’de yüzde 21.9 iken 2009’da yüzde 8.9’a düştü. Ancak kırsal yoksulluk, kentsel yoksulluğun tersine 2006’dan itibaren yükseldi. 2002’de kırsal nüfus içerisinde yoksul bireylerin payı yüzde 34.5 iken, 2009’da bu pay yüzde 38.7’ye ulaştı.
Erişim kolaylaştı
Değerlendirme notuna göre Dünya Bankası’nın kalkınma göstergelerinden alınan bu veriler, kırsal yoksullukla mücadelede Endonezya’da uygulanan politikaların son derece etkili olduğunu, Türkiye’nin ise kırsal yoksullukla mücadelede oldukça geride kaldığını gösteriyor. Değerlendirme notuna göre Endonezya’nın bu mücadelede büyük başarı yakalamış olması, iki ülkenin kırsal yoksullukla mücadeleye yaklaşımı arasındaki iki temel farktan kaynaklanıyor olabilir. Bunlardan birincisi, Endonezya’da yoksulların yardımlara erişimi kolaylaştıran mekanizmalar. Endonezya 17 bin adasında yaşayan milyonlarca yoksulu evlerinde ziyaret ederek sosyal yardımlardan yararlandırabilirken Türkiye’de sosyal yardımlara başvurmanın getirdiği belge toplama ve takip maliyetleri hem zaman hem de ulaşım masrafları açısından yoksulları zor durumda bırakıyor. Bunun bir sonucu olarak kırsal alandaki yoksullar devlet yardımlarına başvurmakla uğraşmak yerine haneler arası transferleri tercih ediyor.
İki ülkenin kırsal yoksullukla mücadeleye yaklaşımı arasındaki ikinci temel fark ise yardımların dağıtılmasında etkin kaynak kullanımını mümkün kılan, ihtiyaçların belirlenmesinde yerel katılıma yer verilmesi. Toplum için şartlı nakit transferi programlarının uygulanması yerel meclisler vasıtasıyla sağlanmakta, böylece hem ihtiyaç tespiti yerel halkın sorunlarını doğrudan çözmeye yönelik olarak yapılmakta, hem de bölgede görevlendirilecek uzman heyeti ve kurumların maliyeti büyük ölçüde azalttı.
Endonezya’nın kırsal yoksullukla mücadeleye yönelik tasarladığı ve büyük başarı kazanan çok yönlü, aktif ve katılımcı program, Türkiye için önemli bir örnek oluşturuyor.
Endonezya 7.2 milyon kişiyi kurtardı
Endonezya’da da endüstrileşme ve kırdan kente göç ile birlikte kırsal nüfusta yıllar içinde azalma yaşandı. Ancak, Endonezya’da kırsal nüfus hala Türkiye’dekine oranla daha büyük bir paya sahip. Kırsal kesime yönelik yoksullukla mücadele, yaklaşık 240 milyon nüfuslu Endonezya için Türkiye’ye göre daha da maliyetli. Buna rağmen Endonezya, hem kentsel, hem de kırsal yoksulluk oranlarını düşürmeyi başardı. Endonezya’nın özellikle 2002’de yüzde 21.1 olan kırsal yoksulluk oranını 2011’de yüzde 15.7’ye düşürmüş olması, Türkiye’nin tam aksi yönünde bir gelişme. Endonezya’da 2002-2010 yılları arasında kırsal bölgelerde yaşayan 7.2 milyon kişi yoksulluktan kurtuldu. Halihazırda birçok alanda detaylı veri toplanmakta olan Türkiye için de böyle bir programın Türkiye’nin koşullarına uygun biçimde tasarlanması mümkün. Bunun için Türkiye’de her yıl yapılan araştırma 26 alt bölge düzeyinde kırsal yoksullukla mücadelede kullanılması mümkün olacak şekilde geliştirilebilir.
