Tükürük bezleri ikiye ayrılıyor. Küçük ve büyük diye. Büyük bezler kulak memesinin altında, çenenin ve dilin altında. Küçük bezler ise ağız boşluğu boyunca yayılıyor.
Tükürük bezleri çok önemli. Çünkü sindirim için gerekli olan, aynı zamanda koruma sağlayan ve temiz tutan tükürüğü üretiyorlar ve sağlıklı bağışıklık sisteminin önemli bir parçaları.
Tükürük bezleri genellikle şişenene kadar fark edilmiyor. O ana kadar görevini yerine getiriyorlar. Ancak, bir sağlık sorunu durumunda gergin ve ağrılı bir hal alıyor. Öyle olunca da dikkat edilmesi gereken hastalıklara yol açıyorlar. İşte o hastalıklar.
JUVENİL REKÜRREN PAROTİT
Juvenil rekürren parotit, çocukları ve ergenleri etkileyen özel bir parotit şekli. Bunlar bir veya her iki parotis bezinin tekrarlanan bakteriyel enfeksiyonları. Risk, uzun vadede parankimin tahrip olması. Bu durum nadirdir ve nedeni henüz bilinmemekte. Belirtiler genellikle yaşla birlikte kaybolur. O nedenle her seferinde antibiyotik tedavisi gerekmiyor.
MUKOİD KİST
Kazara ısırma gibi alt dudak travması, tükürük bezlerinden birine zarar verebilir ve tükürüğün tahliyesini engelleyebilir. Engellenen tükürük akışı daha sonra bir mukoid kist oluşturuyor. Tehlikeli bir durum değil ama gün içinde rahatsızlık yaratıyor
KABAKULAK
Kabakulak kulak ve boğaz ağrısı, ateş ve şiddetli yorgunluk ile kendini gösteriyor. Parotidler aynı anda her iki tarafta da şiştiği için teşhis son derece kolay. Kabakulak her iki tükürük bezini aynı anda etkileyen tek hastalık.
AĞIZ KURULUĞU
Ağız kuruluğu, tükürük bezi enfeksiyonları için bir risk faktörü. Yetersiz sıvı alımı, ağızdan nefes alma, stres veya anksiyeteden kaynaklanabiliyor. HIV veya kemoterapi, radyoterapi veya radyoaktif iyot tedavileri gibi bir enfeksiyon tükürük akışını azaltabiliyor.
GLANDÜLER ENFEKSİYONLAR
Genellikle tükürük salgı dokusunu oluşturan hücrelerin iltihaplanmasına neden oluyor. En sık görülen belirtiler bezin şişmesiyle ilgili olan ağrı ve aşırı duyarlılık.
TÜMÖRLER
Farklı tükürük bezlerini etkileyen tümörler, bezin genişliğine bağlı olarak değişiyor. Genel olarak, daha büyük bezler iyi huylu tümörlerden daha sık etkileniyor. Tükürük bezlerinin en büyüğü olan parotidi etkileyen tümörlerin yüzde 80''i iyi huylu oluyor.
TÜKÜRÜK BEZİ KANSERLERİ HANGİLERİ?
Adenoid kistik karsinom, malign tükürük bezi tümörünün en sık görülen ikinci tipidir. Genellikle ağız ve dudaklardaki tükürük bezlerini etkiler ve parotis bezlerinden geçen fasiyal sinire yayılabilir. Mukoepidermoid karsinom, tükürük bezlerinin en sık görülen kanseridir. Genellikle parotis bezini, daha nadiren submandibuler bezi veya damağın ikincil tükürük bezini etkiler.
SJÖGREN SENDROMU
Sjögren sendromu kronik otoimmün bir hastalık. Tükürük bezlerinin kendi hastalığı değildir, ancak tükürük bezlerine önemli ölçüde zarar veriyor. Antikorlar, mukoza zarındaki bezlere karşı üretilir ve onlara zarar vererek ağız ve göz kuruluğuna yol açabiliyor. Esas olarak 40 yaşın üzerindeki kadınları etkileyen bu sendrom, tükürük bezlerinin kronik iltihabı ile kendini gösteriyor
TÜKÜRÜK BEZİ TAŞLARI NEDİR?
Taş, tükürük akışını engelleyerek kanalda birikmesine neden olur ve özellikle tükürük akışı hızlandığında yemekler sırasında ağrı ve şişmeye neden olur. Tedavi edilmeyen tükürük taşları enfeksiyon ve apseye ilerleyebilir. Normalden çok daha fazla su içmeniz, etkilenen beze masaj yapmanız, sıcak kompresler uygulamanız ve tükürük akışını tetiklemeniz öneriliyor.
SİYALİT
Daha az bilinen siyalit, yemekler sırasında, kaşıntı eşliğinde tat veya koku alma uyarımı sırasında tükürük bezinin şişmesi ile kendini gösteriyor.
