Değerli okurlarım, yer yer ''Kültürel Derinlik'' adlı köşemin adıyla örtüşen Yaşamını Anadolu halkının kültürüne, bu kültürün araştırılması, dünyaya tanıtılmasına çaba sarf eden, yeni yetişen gençliğe yol gösteren bizim de izlerinden gittiğimiz, yazı, görüş ve düşüncelerinden yararlandığımız Hilmi Ziya Ülken, Pertev Naili Boratav, Abdülbaki Gölpınarlı, Şükrü Elçin, Saim Sakaoğlu, Umay Günay, Bilge Seyidoğlu, Mehmet Önder, Abdurrahman Güzel, Ali Berat Alptekin, Fikret Türkmen,  Nail Tan vb. deyim yerinde ise halk biliminde yol büyüklerimiz üzerine yazılarım olacaktır. Bu nedenle bugün sadece halk edebiyatı ve folklor konularında değil, edebiyat ve toplum ilişkilerinin her yanı üzerinde düşünen fikir adamlarımızdan Prof. Dr. Pertev Naili Boratav''la başlamayı yerinde buldum. Dostlukla.

Türkiye''de halkbiliminin akademik bir disiplin olarak ele alınmasında, tartışmasız Cumhuriyet Türkiyesinin millî kültür ve çağdaşlaşma konusunda çaba harcayanların başında Pertev Naili Boratav gelmektedir.

Boratavların kökeni, Antalya-Konya arasındaki İbradı ilçesine dayanmaktadır. Babası A. Naili Bey yirminci yüzyıl başlarında kaymakam olarak  Havza ve Derik''te görev yaptıktan sonra, Darıdere''ye (bugün Bulgaristan''da Zlatograd) atanmış, Mustafa Pertev [Pertev Naili Boratav] 2 Eylül 1907''de Darıdere''de dünyaya gelmiştir.

Daha çocukluğunda, annesinden dinlediği masallarla bu alana merak saran Boratav, ilk derlemelerine babasının kaymakamlık yaptığı Mudurnu''da başlamış ve ölene kadar da halkbilim çalışmalarını sürdürmüştür.

1927''de İstanbul Lisesi''ni bitiren Pertev Naili, halk kültürüne ilişkin ilk çalışmasına, lisede hocası Hilmi Ziya Ülken''in yol göstericiliğinde başlamıştır.

Boratav''ın, ilk yetişme ortamı daha sonra doktora tezini de birlikte yürüttüğü Fuat Köprülü''nün başında bulunduğu  Darülfünun''dur. Boratav, bir yandan Darülfünun''a devam ederken, aynı zamanda da Yüksek Muallim Mektebi''nde de burslu olarak okumuştur. Arkadaşları arasında ise, birlikte ilk dergicilik deneyimlerini yaşadığı Hüseyin Nihal Atsız yanı sıra Orhan Şaik Gökyay, Şükrü Güllüoğlu, Ziya Karamuk gibi adlar vardır. Darülfünun''dan 15 Ekim 1930''da mezun olur ve 1 Şubat 1931''de de asistanlığa başlar.

Asistanlığı bırakmak zorunda kalıp  25 Ekim 1932''de Konya Erkek Lisesi''de stajiyer edebiyat öğretmeni olarak göreve başlayan Boratav''ın en önemli şansı, Yüksek Muallim Mektebi''nden tanıştıkları Sebahattin Ali''nin de Konya''da olmasıdır. Boratav''ın düşünce dünyasının genişlemesinde, Sabahattin Ali''nin rolü büyüktür. Konya Erkek Lisesi''nde öğretmenken edindiği dostluklardan biri de Ruhi Su''dur.

Pertev Naili Boratav''ın Türk halkbilimine yaklaşımı, Türkiye''de ancak belirgin olarak 1990''larda yaygınlaşan ''Türk Dünyası Folkloru'' şeklindedir. Onun ilk çalışması Köroğlu Destanı''nda üzerinde özellikle durduğu öğelerden biri, destanın "müşterek"liğidir.

Onun meslek hayatının ilk basamağında ele aldığı Köroğlu çalışmasını; "ister yaşamış bir bahadır, ister efsanevi bir şahsiyet olsun, milletimin, zaman ve mekân içinde, bütün meziyet ve kusurlarını özünde toplayan kahraman" olarak ''Köroğlu''na adamasındaki incelik, kültürü nasıl bir bütünlük içerisinde kavramışlığının somut işaretidir. Boratav adı geçince ilk akla gelen, 1928''den günümüze Kıratın üstünde yiğitliğin simgesi Köroğlu''nun sesi gelir.

Pertev Naili Boratav, 1948-1952 yılları arasında ABD Stanford Üniversitesi''nde Hoover Kütüphanesi''nin Türkiye bölümünün kuruluşunu Türkiye''den yönetmiştir. 1952 yılında Fransa''ya yerleşmiş, kısa adı CNRS olan Centre National de la Recherche Scienteifique''de çalışmaya başlamıştır. Fransa''ya geldikten kısa bir süre sonra kendisinin dünyada en çok tanınmasına yol açacak kitaplarından biri olan Typen Türkischen Volkmårchen (Türk Halk Masallarının Tipleri) adlı kitabı 1953''te Wolfram Eberhard ile Almanca olarak yayınlamış, kitap dünyanın pek çok yerinde ilgi uyandırmıştır.

Halkbilimcinin laboratuvarı halktır. Boratav, yaşamı boyunca halktan uzak yaşamak zorunda bırakılmasına karşın kendisini mesleğine adamış birisi olarak uzaktan da olsa yurdunun halkbilimine katkıda bulunmuş, sürekli ürün vermiştir. 

Halkbilimciliğinin kurucusu ve önderi olmuş, ilk kez Türk masallarının dünya masalları içindeki yerinin farkına varan Türk folklor araştırmalarının yüz akı Boratav, Türk masal biliminin oluşum çizgisinin başında ve kuruculuğunda yer almıştır.

Masallar kitabı ise 1965 yılında Alman Bilimler Akademisi''nce yayınlanmış ve bu kitap sonraları birçok kez yeniden basılmıştır.

Pertev Naili Boratav, yorulmak bilmez çalışkanlığı ile "bilimde önemli olanı" erken sezen bir bilim insanıdır. Amerika''da ancak 1970''lerden sonra tartışılmaya başlanan Halk Edebiyatı örneklerini doğal çevre içinde bir dinleyici kitlesi önünde toplanması fikrini O daha 1940''larda uygulamaya başlamıştır. 1960''larda uluslararası alanda çok tanınan bir Türk folklorcusudur ve çok sayıda uluslararası bilimsel derneğin üyesidir. 

Boratav, akademik yaşamının bütün dönemlerinde, Türk halkbiliminin yorulmaz bir çalışanı olmuş, halkbiliminin bir ülkenin gerçek kültür kaynağı olduğunu öğretip dağınık ve metotsuz bir bilime yön vererek bir ekol oluşturmuştur.

Türk kültürünün, Türk halkının kültürel zenginliği, toplumuna ve insanlığa karşı sorumluluk duygusuyla biriktirerek zengin bir halk kültürü arşivi oluşturmuştur. Yurttaşlık bilinci derin, namuslu aydın duyarlığı ve bilim insanı erdemiyle oluşturduğu binlerce belgeden oluşan "Boratav Arşivi" yanı sıra, önemli bir bölümü alanın ilk örnekleri olan Köroğlu Destanı (1931), Folklor ve Edebiyat  I (1939), Halk Edebiyatı Dersleri (1942), Halk Hikâyeleri ve Hikâyeciliği (1946), Zaman Zaman İçinde (1958), 100 Soruda Türk Halk Edebiyatı (1969), 100 Soruda Türk Folkoru (1973), Nasreddin Hoca (1996),... gibi bir anda aklıma geliveren yapıtları ve bunlardan kimilerinin Almanca, Fransızca, Macarca, İngilizce, baskıları yanı sıra Wolfram Eberhard ile birlikte hazırladıkları, 3000 Türk halk masalının 378 tip olarak kataloglandığı Typen Türkischen Volkmårchen (Türk Halk Masallarının Tipleri) gibi alanında başyapıt olan çalışmalara imza atmıştır.

Pertev Naili Boratav ömrü boyunca biriktirdiği folklor hazinesini, kopyalarının Fransa CNRS''de tutulmak ama orijinalleri memleketine gönderilmek kaydıyla vasiyette bulunmuş, bu vasiyeti Tarih Vakfı tarafından yerine getirilerek, arşiv Türkiye''ye taşınmıştır.

Aralarında Stefanos Yarasimos, Günay Kut, Metin Turan, Arzu Öztürkmen, Sabri Koz gibi araştırmacıların bulunduğu danışma kurulu nezdinde Boratav arşivi tasnif edilmiş, bazı kitaplarının yeniden basımları ile Almanca ve Fransızca basılan çalışmalarının tercümeleri sağlanmış ve 80.000''e yakın belge Tarih Vakfı tarafından dijital ortama aktarılmıştır.

1993''te Kültür Bakanlığı tarafından ''Türk Folkloruna Üstün Hizmet Onur Ödülü'' verilen ve 18 Mart 1998''de Paris''te hayata gözlerini yuman Türk folklorunun simge ismi Boratav, Paris''te toprağa verilmiştir.

Ölümünün ardından Metin Turan''ın editörlüğünde Kültür Bakanlığı, Pertev Naili Boratav''a Armağan kitabı yayınlamıştır. Bu kitapta benim de bir yazım yer almıştır.