İnsanlık tarihinin hiçbir döneminde kayda alınan bilgi bugünkü kadar olmamıştır. Her geçen gün de dünde kalan rekoru kırdığımızı söylemek hatalı olmaz. Hatta gelinen noktada devleti; teknoloji devleti ya da bilgi işlem devleti olarak nitelesek yeri. Tabii bu kadar çok veriye sahip olmak beraberinde ayrıntılara kadar değerlendirme yapma olanağı da getiriyor. Malum, şeytan da ayrıntıda gizli.
Yurt dışına çıkarken iki kere düşünün
Yurt dışında bulunurken Türkiye’de sigortalı olarak işe başladıysanız ya da aynı sürelerde Türkiye’den 4/a (SSK) kapsamında sigortalı bildirildiyseniz emeklilik planlarınızı tekrar yapmanızda yarar bulunmaktadır. Diğer türlü emeklilik başvurusu yaptığınızda Sosyal Güvenlik Kurumu yurt dışında olduğunuz tarihleri kontrol ediyor. Şayet yurt dışı süreleri ile Türkiye’den yapılan bildirimler çakışıyorsa bu defa Türkiye’deki sigortalı bildirimleriniz iptal oluyor. Dolayısıyla emeklilik koşullarını sağladım derken tekrar gün sayısını tamamlamaya uğraşmanız gerekiyor.
5510 sayılı yasanın 10 uncu maddesi sigortalıların işverenleri tarafından geçici görevle yurt dışına gönderilmeleri durumunda sigortalıların ve işverenlerin sosyal sigortaya ilişkin hak ve yükümlülükleri devam edeceğini hükme bağlamıştır. Yurt dışında bulunma nedeniniz işveren tarafından yurt dışına görevli olarak gönderilmeniz ise bunu da ispatlamanız gerekiyor. Geçici görev belgesi, uçak bileti, konaklama faturası ve benzeri giderler ile belgelenmesi ve söz konusu belgelerin işyeri kayıtlarında muhasebeleştirilmiş olması durumunda yurt dışındaki sürelerde bildirilen 4/a SSK hizmetleri kabul edilecektir.
Konuyu bir örnek ile açıklarsak
Yurt dışına görevli olarak gönderildiği ortaya konamayan bir sigortalının;
1/6/2015-9/3/2017 tarihleri arasında Türkiye’den 4/a SSK kapsamında sigortası bulunsun. Aynı sigortalının 1/8/2016 tarihinde yurt dışına çıkış işlemi yaptığı ve 4/1/2017 tarihinde yurda döndüğü emniyet kayıtlarından belirlenmiş olsun. Bu durumda 1/8/2016-4/1/2017 tarihleri arasında Türkiye’den yapılan 4/a (SSK) bildirimleri iptal olacaktır.
Yandı keten helva
Sosyal Güvenlik Kurumu düzenlemeleri hayata geçirirken çoğu zaman geçmişe dönük sonuçlar oluşturacak mevzuatlar doğurmaktadır. 2020’li yıllara gelindiğinde yapılan düzenlemelere göre yıllar öncesinde kalan evrakların bulunması ve ibrazının sorun olacağı açıktır. Bunun yanı sıra işyeri kayıt ve belgelerinin saklama yükümlülüğünün de 10 yıl olduğu gözden kaçmamalıdır. Kaldı ki geçmişte çalıştığınız firma, faaliyetini sürdürmüyor da olabilir. Dolayısıyla 2025 yılına geldiğimizde yıllar önce yurt dışına çıktığınız için emeklilik başvurunuzun kabul edilmeyeceğini duymak hayal kırıklığına yol açacak, beraberinde yakınmaları, şikayet dilekçelerini uzun idari ve adli işlemleri getirecektir. Geriye dönük işlem tesisi her zaman sıkıntılı olmuştur. Değişikliğin uygulanmasından bir gün önce emekli olana sorun oluşmamış iken, uygulamanın başlamasından sonra emekli olmak isteyenler yeni düzenleme ile tanışmışlardır.
İki Soru - İki Yanıt
Çalışanımız, expat olarak Macaristan fabrikasında çalışmaya başlayacaktır. Orada iken isteğe bağlı sigortalılık primi ödeyebilir mi?
Türkiye ile Macaristan arasında ikili sosyal güvenlik sözleşmesi bulunmaktadır. Söz konusu sözleşmede isteğe bağlı sigortalı olmayla ilgili istisna bir durum bulunmamaktadır. Bu nedenle Macaristan'da çalışılırken isteğe bağlı sigortalı olma olanağı bulunmamaktadır. Sadece Macaristan çalışma süreleri ile ilgili yurt dışı borçlanma yolu ile hizmet kazanma olanaklı olacaktır.
İş hayatıma bir bankada başladım. Bildiğim kadarıyla yaklaşık iki buçuk yıl banka sandığından bildirildim. Sonrasında sigortalı olarak çalışmam sürdü. Emeklilik işlemleri içinde iki buçuk yıl süren banka sandığı görülebiliyor mu? 4a ile birleştirilmem mi gerekiyor?
Banka sandığına tabi çalışmalarınız emeklilik koşullarının sağlanmasında değerlendirilecek ve emekli aylığı hesabında kullanılacaktır. Şayet E-Devlet ekranından inceleyebileceğiniz SGK Tescil ve Hizmet Dökümünde bahse konu banka sandığı günlerini görebiliyor iseniz birleştirme işlemi yapılmış demektir. Göremiyor iseniz yine E-Devlet ekranında hizmet birleştirme uygulaması üzerinden başvuru yapabilirsiniz.
-------------
Sorularınız için e-posta adresi: hkaganoyken@gmail.com
