Irak merkezi hükümetiyle Kuzey Irak’taki bölgesel Kürt yönetimi arasında büyük bir çatışmaya sebep olan petrolün ihracatı konusunda Erbil’in yapmak istediği oldu bitti işe yaramadı. Ceyhan’dan yüklenen petrolün ilk sevkiyatı herhangi bir alıcının adresine yapılamadı. Yola çıkan United Leadership (SCF Aldan) isimli petrol tankeri yüklediği 1 milyon varil petrolle Akdeniz’in ortasında kaldı. Gemi 20 Mayıs’ta Ceyhan limanından 1 milyon varil Kuzey Irak petrolüyle hareket etmişti. Bağdat merkezi hükümeti ise kendi onayı olmadan yapılan bu satışı “hırsızlık” diye nitelendirmiş, satışta aracı olan Türkiye’yi de Uluslararası Tahkim’de dava edeceğini duyurmuştu. Aynı gün, Beyaz Saray’dan yapılan açıklamada Irak petrolünün Kürt yönetimi tarafından merkezi yönetimin onayı alınmadan satılmasına destek verilmediği duyurulunca, rüzgar tersine döndü. Ceyhan’dan yola çıkan tanker, halen hiçbir limana yanaşabilmiş değil. Avrupa’yı pas geçip Amerika’ya doğru yol alan tanker rota değiştirdi. Uzmanlara göre, geminin bu rota değişikliği, petrolü satacak alıcı bulunamadığına işaret ediyor. Kürt yönetimi Başbakanı Neçirvan Barzani “Dünya yıkılsa bu petrolü satacağız” diyerek resti çekmişti ancak Bağdat merkezi hükümeti devreye girince petrole alıcı çıkmadı.
Pes etmiyor
Bağdat merkezi hükümeti, Kuzey Irak Bölgesel Kürt yönetimi tarafından Türkiye’ye ihraç edilen ham petrolü satın alanlar aleyhine yasal yollara başvuracağını açıkladı. Bağdat, Kürt yönetimi dahil ülke sınırları içerisinde çıkarılan petrolün satışında tek yetkili kurumun “Somo” adlı şirket olduğunu belirtti. Şirketten yapılan açıklamada, “Irak Federal Petrol Bakanlığı ve Somo, petrolü alan tüm şirket, kişi veya kurumlar aleyhine hukuki önlem alma hakkını saklı tutmaktadır” denildi.
Irak’tan “açgözlü” suçlaması
Irak Enerji Bakanı Yardımcısı Hüseyin El Şehristani, Kuzey Irak petrolleri konusunda Türkiye’nin açgözlülükle hareket ettiğini söyledi. Irak petrollerinin Bağdat yönetiminin izni olmaksızın uluslararası pazarda satıldığını söyleyen Şehristani, “Türkiye ucuz Irak petrolünden yararlanmak için her yolu deniyor” dedi. Türkiye için, “Irak’ta petrol kaçakçılığını kolaylaştırdı” diyen Şehristani, gelişmelerin iki ülke arasındaki ilişkilere de zarar verdiğini ifade etti. Irak, Kürdistan Bölgesel Yönetimi ile yaptığı anlaşma uyarınca onayı olmadan uluslararası piyasalara petrol sevk ettiği gerekçesi ile Türkiye’yi Uluslararası Ticaret Odası’na (ICC) şikayet etmişti. Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanı Taner Yıldız ise, Mayıs ayında yaptığı açıklamada Ceyhan’da bekleyen Kuzey Irak petrolünün uluslararası piyasaya sevkiyatına başlandığını duyurmuştu. ABD Dışişleri Bakanlığı Sözcüsü Jen Psaki, Bağdat’ın onayı olmadan petrol ihraç edilmesinin kendilerini kaygılandırdığını söylemişti.
