1961 yılında Balıkesir'in Ayvalık ilçesinde doğan, İlk ve orta öğrenimimi Ayvalık'ta, tamamlayıp, 1986’de Hacettepe Üniversitesi Edebiyat Fakültesi TDE Bölümünü bitiren Özkul Çobanoğlu, 1987’de okuduğu bölüme Türk Halkbilimi araştırma görevlisi olarak atanmıştır.
1989-1992 yılları arasında YÖK tarafından gönderildiği ABD Indiana Üniversitesi Folklor Enstitüsü Yüksek Lisans programında Prof. Dr. Henry Glassie ve Prof. Dr. İlhan Başgöz'ün danışmanlığında hazırladığı "The Relationships Between Oral Forms of Folklore and Mediated Performances in the Cult of Çakıcı Mehmet Efe" ("Çakıcı Mehmet Efe Kültündeki Sözlü Kültür Biçimleri ve Dolaylı İcraları Arasındaki İlişkiler") başlıklı yüksek lisans tezini Ord. Prof Dr. Richard Bauman'ın da bulunduğu jüriye karşı savunarak bilim uzmanı unvanını almıştır.
1992-1996 yılları arasında Hacettepe Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü'nde doktora programını Prof. Dr. Umay Günay'ın danışmanlığında hazırladığı "Aşık Tarzı Şiir Geleneği İçinde Destan Türü Monografisi" adlı doktora tezini hazırlayarak Dr. Ünvanını alıp 1997’de TDE Bölümü Türk Halkbilimi Anabilim Dalı'na Yrd. Doç. Dr. Olarak atanmış, 1997-1998 öğretim yılında KKTC Doğu Akdeniz Üniversitesi TDE Bölümünde misafir öğretim üyesi olarak çalışmıştır.
Bu süre içinde, Kıbrıs Türk Halk Kültürünü Araştırma Kurumu ve bu kurum bünyesinde Kıbrıs Türk Halk Kültürü Arşivini kurup, düzenlediği "Halkbilimi Alan Araştırmacısı Yetiştirme Semineri" ile bu kurumun araştırmacılarını yetiştirmiş ve "Güney Kıbrıslı Göçmen Türklerin Sözlü Kültürünü Derleme Projesi"ni başlatmıştır.
1998’de "Türk Halk Kültüründe Memorat Türü Üzerine Bir Tahlil Denemesi" adlı doçentlik takdim tezini hazırlayarak Hacettepe Üniversitesi TDE Bölümü Türk Halkbilimi Anabilim Dalı'nda doçent kadrosuna atanmıştır.
26 Mayıs - 10 Haziran 2000 tarihleri arasında, Polonya - Krakow'da bulunan Jagellon Üniversitesi Şarkiyat Fakültesi Türkoloji Bölümünde, "Türk Halkbilimi Çalışmaları Tarihçesi ve Araştırma Eğilimleri" konulu bir seminer organize edip yönetmiştir.
200-2001 yıllarında ABD Indiana Üniversitesi, Kosova Priştina Üniversitesi ve Kosova, Prizren Doğruyol Derneği’nde konferanslar veren ve bir süre Özbekistan'ın Taşkent Üniversitesi Şarkşinaslık Fakültesi Türkoloji Bölümü'nde öğretim üyesi olarak görev yapan Doç. Dr. Özkul çobanoğlu’nun Halkbilimi Kuramları ve Araştırma Yöntemleri Tarihine Giriş (1999); Âşık Tarzı Kültür Geleneği ve Destan Türü (2000); Türk Halk Kültüründe Memoratlar (2001); Türk Dünyası Kültür Ekolojisi ve Atasözleri (2001) ile Türk Epik Destan Geleneği Araştırmalarına Giriş. (2001) adlı kitapları ulusal ve uluslararası bilimsel toplantılarda sunulmuş çok sayıda bildirisi, ansiklopedi maddeleri ve hakemli dergilerde yayınlanmış bilimsel makaleleri ile ünü uluslararası boyutu aşmıştır.
* 2001-2002 Öğretim yılında T.C. TİKA tarafından “Türkoloji Projesi” kapsamında görevlendirildiği Ukrayna-Kırım Devlet Üniversitesi’nde Türkoloji Araştırma Merkezi’nin (TAM) müdürlüğünü üstlenmiş ve Azak Urumları, Odesa Gagauzları, Kırım’da yaşayan Ukraynlar, Kırım Tatarları, Karay ve Kırımçaklar arasında alan araştırmaları yapmıştır.
* 2004-2005 Öğretim yılında T.C. TİKA tarafından Türkoloji Projesi” kapsamında görevlendirildiği Moğolistan’da (Ulanbatur’da) Moğolistan Millî Devlet Üniversitesi Türkoloji Bölümü ve Moğolistan Millî Savunma Üniversitesi’nde misafir öğretim üyesi olarak çalışıp Moğolistan’ın değişik yörelerinde değişik Şamanist geleneklere yönelik olarak Tıva, Duha, Mergit, Darhat, Torgut, Togrol Buryat ve Halkhalar arasında pek çok alan araştırması yapmıştır.
* 20.04.2005’te, Hacettepe Üniversitesi Edebiyat Fakültesi Türk Dili ve Edebiyatı Bölümü Türk Halkbilimi Anabilim Dalı’na “Profesör” olarak atanan Özkul Çobanoğlu;
* 2007’de Estonya Tartu Üniversitesi, Karşılaştırmalı ve Eston Folkloru Bölümünde Socrates-Erasmus öğretim üyesi olarak görev yapmış, bu arada Finlandiya-Helsinki’de Folklor Müzelerinde alanıyla ilgili araştırma ve incelemelerde bulunmuştur.
* 2011-2012 öğretim yılında, Hoca Ahmet Yesevî Türk-Kazak Üniversitesi Türk Dili ve Edebiyatı Bölüm Başkanı olarak görev yapmış, Ahmet Yesevi Üniversitesinin Socrates-Erasmus genel koordinatörlüğü görevini üstlenmiştir.
Anadolu ve Türk Yurtlarında En Geniş Alan Araştırması Yapanların önde gelenlerinden biri olan Prof. Dr. Özkul Çobanoğlu:
* 1996’dan itibaren yurt dışında: Indiana University, Kentucky University, Buffalo State University, Mongolian State University, Kırım Tavrida University (Simperopol), Kırım Pedogoji ve Mühendislik Üniversitesi (Simperopol), Taras Şevçenko University (Kiev), Jagelleon University (Kracow), Debrecen University (Debrecen), Tartu Üniversity, Vilnius University, Helsinki Üniversitesi, Tennessee Üniversitesi, Hoca Ahmet Yesevi Üniversitesi, Manas Üniversitesi (Bişkek), L. Gumilyev Adına Avrasya Üniversitesi (Astana), Türk Akademisi (Astana), El Farabi Üniversitesi (Almatı), Doğu Akdeniz Üniversitesi (Mağosa), Kıbrıs Lefke Üniversitesi (Lefke), Girne Amerikan Üniversitesi (Girne), Yakındoğu Üniversitesi (Lefkoşa), gibi 60 civarında ülkede düzenlenen 200’den fazla kongre, sempozyum, seminere katılıp ağırlıklı olarak Türkoloji’nin Türk Halkbilimi disiplinin, Türk Mitolojisi, Halk Edebiyatı, Âşık Edebiyatı, Dini-Tasavvufi Halk Edebiyatı, Şamanizm, Epik destanlar, Halk Felsefesi, Halk İnançları, Efsaneler, Memoratlar, Halk Oyunları, Gelenekler-Görenekler ve Halk Müziği bilgi alanlarında bildiriler sunmuş; “Türk Mitolojisi”, “Türk Mitolojisi ve Şamanizm”, “Türk Kültür Tarihinden Perspektifler” ve “Âşık Tarzı Kültür Geleneği”, “Halkbilimsel Çözümleme Bağlamında Nevruz”, “Göçerevli Türk Hayat Tarzı”, “Türk Şamanizmi” adlı konferanslar dizisini de Anadolu’da: Gaziantep Üniversitesi, Batman Üniversitesi, Mustafa Kemal Üniversitesi, Van 100. Yıl Üniversitesi, İnönü Üniversitesi, Gazi Üniversitesi, Ankara Üniversitesi, Osmangazi Üniversitesi, Gazi Osman Paşa Üniversitesi, Atatürk Üniversitesi, Kars Kafkas Üniversitesi, Anadolu Üniversitesi, Pamukkale Üniversitesi, Sakarya Üniversitesi, İstanbul Kültür Üniversitesi, Ortadoğu Teknik Üniversitesi, Bilkent Üniversitesi, Çankaya Üniversitesi, Başkent Üniversitesi, Ege Üniversitesi, Çankırı Karatekin Üniversitesi, Karabük Üniversitesi, Kırıkkale Üniversitesi, İstanbul Teknik Üniversitesi, Marmara Üniversitesi, Ardahan Üniversitesi, Sıvas Cumhuriyet, Nevşehir Hacı Bektaş ve Hacettepe gibi üniversitelerde sürdürerek Halk Bilimi alanına kapsamlı bir hizmet sunmuştur.
* 1998, 2000, 2001, 20013, 2015, 2016, 2019 yıllarında TÜRK OCAĞI, TÜRKSOY, TURKSAV, MOTİF, İLESAM, FAK başta olmak üzere çeşitli kurum ve kuruluşlar tarafından Türk Dünyasına, Türkolojiye ve Türk Halkbilimi’ne yaptığı hizmet ve katkılar nedeniyle kendisine “ödül”ler tevcih edilen değerli dostum ve meslektaşım Prof. Dr. Özkul Çobanoğlu’nu özgün çalışmalarından dolayı yürekten kutlar, esenlikler dilerim.
