Rus paralı asker grubu Wagner’in kurucusu ve lideri Yevgeniy Prigojin’in 23 Ağustos 2023’te Rusya'nın başkenti Moskova yakınlarında düşen uçakta dokuz kişiyle birlikte ölümünün bir suikast planı sonucunda olduğu, suikastın ise Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin’in ‘sağ kolu’ Nikolay Patruşev tarafından onaylandığı iddia edildi.
The Wall Street Journal (WSJ) gazetesinin Batılı istihbarat yetkililerine ve eski bir Rus istihbarat yetkilisine dayandırdığı haberine göre, uçak kazasından aylar önce ülkenin askeri yetkililerine karşı ‘silahlı ayaklanma’ girişiminde bulunan Prigojin’in beraberindeki dokuz kişiyle birlikte St. Peterburg’a gitmek üzere bindiği uçağın kanadının altına küçük bir patlayıcı yerleştirilmişti. Söz konusu suikast planının bundan iki ay öncesine dayandığını ileri süren gazete, planı Putin’in ‘en eski müttefiki ve sırdaşı olan eski ajan’ Patruşev’in onayladığını belirtti. Kremlin ise Prigojin’in ölümünde dahil olduğu iddialarını reddediyor.
‘PUTİN’İN SAĞ KOLU PRİGOJİN’İ TEMELLİ BERTARAF ETME FIRSATINI GÖRDÜ’
WSJ'ye göre, Patruşev, uzun bir süre boyunca Moskova’nın Ukrayna’da Wagner’e güvenmesinin ‘Prigojin’e çok fazla siyasi ve askeri nüfuz sağladığı’ konusunda uyarıda bulunmuş, bu nüfuzun Kremlin’i gittikçe daha fazla tehdit ettiğini belirtmişti. Buna göre, haziran sonunda Prigojin ve Wagner’in Rusya’daki üst düzey askeri yetkililere karşı silahlı bir isyan girişiminde bulunması sonrasında Patruşev devreye girdi. Gazete Duvar’ın aktardığı WSJ haberine göre, ‘Patruşev burada aynı zamanda Prigojin’i temelli bertaraf etme fırsatı da görmüştü.’
Patruşev’in Putin’in Rusya üzerindeki otoritesini yeniden sağlamasına önemli bir rolü olduğunu savunan gazeteye göre, 72 yaşındaki Patruşev, ‘Putin’in politikalarını yorumlayarak ve emirlerini yerine getirerek tepeye tırmanmayı’ başarmıştı.
‘PATRUŞEV, EKİM AYINDAKİ GÖRÜŞMEYİ SEBEP OLARAK ÖNE SÜRDÜ’
ABD’li yetkililere göre, Yevgeniy Prigojin’in ölümünden kısa bir süre sonra yapılan ilk hükümet değerlendirmeleri, Moskova yakınlarındaki uçak kazasının bir suikast planının sonucu olduğunu ortaya koydu. İddiaya göre, KGB’nin devamı niteliğindeki Federal Güvenlik Servisi’nin (FSB) başkanlığını yapan Patruşev, 2022 yılının yaz aylarında Prigojin’le ilgili olarak Putin’e uyarılarda bulunmaya başlamıştı. Ancak Wagner’in Ukrayna’daki savaşta ilerleme kaydetmesiyle bu uyarılar dikkate alınmamıştı.
Bu durum, Prigojin’in Putin’i arayarak Wagner güçlerine yeterince mühimmat sağlanmadığıyla ilgili şikayette bulunmasının ardından değişti. Ekim ayında gerçekleşen bu ‘kaba’ telefon görüşmesinin ardından Patruşev, bu konuşmayı Putin'in Prigojin’le arasına mesafe koyması gerektiğiyle ilgili bir sebep olarak öne sürdü. Buna göre, Prigojin, ‘tehlikeli bir hale gelmişti ve Kremlin’in otoritesine hiçbir saygısı yoktu.’
‘PLANLAR PUTİN’E GÖSTERİLDİ, İTİRAZ ETMEDİ’
Patruşev’in hazirandaki silahlı ayaklanma girişimi sırasında Prigojin’i ikna etmek için de çaba gösterdiği ifade edilen haberde, Patruşev’in ağustosta asistanına ‘Prigojin’den kurtulmak için bir operasyonu şekillendirmek üzere ilerlemesi’ emrini verdiği, bu planların daha sonra Putin’e de gösterildiği ve Putin’in bu planlara itiraz etmediği ileri sürüldü.
Batılı istihbarat çalışanlarına göre, bundan haftalar sonra, Prigojin, Moskova’daki havalimanında uçakta yapılan kontrollerin bitmesini beklerken uçağın kanadının altına küçük bir bomba yerleştirildi. Yerel saatle 17.00 sıralarında havalanan uçak, 28 bin fite ulaştıktan ve aradan yaklaşık yarım saatten fazla geçtikten sonra düştü.
