Başınıza gelmemişse bile mutlaka duymuşsunuzdur, Türkler halihazırda zaten bir çok evrak, belirli bir ücret ödemesi ve uzun süren prosedürler sonucu aldığı başka ülkelere giriş izni veren vizeleri bir süredir alamıyor. İşletmecisinden doktoruna kadar her meslekten ve daha önce çokça seyahat etmiş birçok kişinin vize alamadığını, bu sebeple ödediği vize ücretinin de yandığını duyuyoruz.

En son Avrupa merkezli bir şirkette üst düzey yönetici pozisyonundaki bir arkadaşım, şirketinin davet mektubuna rağmen ancak tek giriş imkânı veren 3 ay süreli vize alabildi. Yani, vize alabilen de yaptığı masrafa değmeyecek kadar kısa süreli alabiliyor.

Son günlerde Sırbistan ve Bosna Hersek''e kimlikle seyahat edebilmek için anlaşma sağlanmış olması güzel. Özellikle de pasaport harçlarının süresine göre 309 ile 1478 Lira arasında değiştiğini, defter bedelinin ise 225 Lira olduğu düşünülürse… Ancak bu yalnızca iki elin parmakları kadar bile olmayan -oldukça sınırlı- sayıdaki ülkelerde (Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti, Ukrayna, Gürcistan, Azerbaycan, Moldova, Sırbistan ve Bosna Hersek) geçerli bir imkan.

Vize retlerindeki artış

ABD ve Avrupa ülkelerinin büyük çoğunluğuna pasaportunuz da olsa, daha önce defalarca yurt dışına çıkmış olsanız -hatta başvuru yaptığınız ülkeye daha önce gitmiş dahi olsanız- da bugünlerde vize alamıyorsunuz.

İktidar bunu da kendine özel bir komplo gibi gösterme minvalinde açıklamalar yapsa da gerçek elbette ki öyle değil. Avrupa Birliği, yakın tarihte Kuveyt ve Katarlılar için vizeyi kaldırmaya hazırlanırken, Türkiye''ye kapılarını daha sıkı kapatıyor. Üstelik bahsi geçen ülkelerin çoğunun (Almanya, Belçika, Fransa, Hollanda, İspanya, İsviçre, İtalya, Lihtenştayn, Lüksemburg, Malta, Portekiz, Yunanistan, Polonya, Bulgaristan) vatandaşları, Türkiye''ye kimlikle giriş imkanına sahipken… Nerede kaldı mütekabiliyet!

Her dört başvurudan birinin reddedildiği söyleniyor.

Nedenler

Elbet bu yaşanan vize kriziyle ilgili ülkeler tam bir açıklama yapıp "sizi şu nedenle ülkemize almıyoruz" demiyor, ancak daha önceden rahatça vize alıp seyahat edebiliyorken (kur da bu seviyede değilken) şimdi vize alamıyorsak, bu sorunu etraflıca düşünmemiz gerekiyor. Neden vize alamıyoruz?

1. Objektif bir değerlendirme açısından söylenmesi gereken bir neden elbette ki pandemi. Zira pandemideki kapanmaların sona ermesinin ardından ülkelerin sınırlarını açmakta daha ihtiyatlı davrandığı bir gerçek. Pandemi öncesi vize istemeyen ülkeler, pek çok ülkeden vize ister hale geldi veyahut ücrete müteakip kapıda vize uygulamasına geçti. Tabi pandeminin etkisiyle olan bu durum, her ülkeyi Türkiye kadar etkilemedi.

2. Siyasi nedenler. Yanlış dış politikalar sonucu Batı ile ilişkilerimizin kötüye gitmesi ve Türkiye''nin imajındaki gerileme, Türkiye''nin siyasi itibarını kaybetmesi, demokrasi ve özgürlükler hususunda çizdiği kötü portre de Türk vatandaşlarına kapıların kapanmasının nedenleri arasında elbet. Üstelik bu durum yalnızca başka ülkelerin Türklere vize vermemesine neden olmakla kalmıyor, aslında Türklerin de yasal veya yasal olmayan şekillerde ülkeden kaçışına gerekçe oluşturuyor.

3. Düzensiz ve kayıt dışı göçle Türkiye''nin değişen demografik yapısı ve kaçak veya göçmen olarak görülen Türkler. Hak etmeyen kişilere verilen hizmet pasaportları ve gri pasaport olarak da bilinen bu pasaportların amacı dışında kullanılarak, gidilen ülkeye bu yolla yerleşilmesi, Türkiye''den gelen başvurularda daha detaylı incelemeler yapılmasına neden oluyor. Neticede Avrupa, beyaz yakalılar ve öğrenciler başta olmak üzere, ülkesine kabul edeceği Türklerin Türkiye''ye geri dönmeyeceğinden endişe ediyor. Üstelik sorun sadece Avrupa''da da değil. Meksika, sınırdan koşarak ABD''ye geçen Türkler nedeniyle ve ABD''nin talebiyle, internet üzerinden verdiği vizeye rağmen Türk vatandaşlarını çok daha fazla sorguluyor ve çoğunlukla kapıdan almayarak ülkeye geri gönderiyor.

Neticede ise zaten Türk Lirasındaki değer kaybı nedeniyle seyahat imkanı oldukça sınırlanan vatandaş, bir de ülkesinin itibar kaybı nedeniyle engelleniyor.