Çocuk Sağlığı Hastalıkları, Çocuk Kardiyoloji Uzmanı Doç. Dr. Özge Pamukçu Akay, yetişkin sorunu olduğunu zannedilen çarpıntının çocukluk döneminde de karşılaşılan bir problem olduğunu ifade ederek dikkat çeken açıklamalar yaptı.
Doç. Dr. Özge Pamukçu Akay, “Tüm çocukluk döneminde görülmekle birlikte çocukların daha bilinçli olduğu beş yaş sonrası ve sınav stresiyle beraber okul çağı çocuklarında bu duruma daha sık rastlanıyor. Çocuklarda çarpıntı aniden başlayıp aniden sonlanıyorsa, beraberinde bulantı hissi, baş dönmesi, göz kararması, göğüs ağrısı, halsizlik ve bayılma şikâyetleri varsa hastada ciddi bir ritim bozukluğu olabileceği unutulmamalıdır” sözlerini kullandı.
Doç. Dr. Özge Pamukçu Akay, çocuğun kalp hızını yaşına göre olması gerekenden hızlı, belirgin veya düzensiz olarak hissetmesi çarpıntı olarak tanımlandığını ve altta yatan nedenin mutlaka tespit edilmesinin ciddi önem taşıdığını belirtti.
Doç. Dr. Özge Pamukçu Akay, çocuğun yaş grubuna göre kendini ifade etmesi değişmekle birlikte yaşadıkları durumu şöyle tanımladıklarını söyleyerek uyarılarda bulundu:
“Örneğin oyun çağında olan bir çocuk çarpıntıyı ‘kalbimde kuş var’ olarak ifade ederken, okul çağında ‘kalbim ağzımdan çıkacaktı’, ‘sanki çok korkmuş gibi oldum’ diyerek anlatır. Ergenlik döneminde bir genç ise kalbinin normalden daha hızlı ve düzensiz attığını söyler”
“ÇOCUĞUN AŞIRI KAYGILI OLMASI DA ÇARPINTIYI ARTIRABİLİR”
Doç. Dr. Akay, kalp hastalığı dışında enfeksiyon durumunda ateşe bağlı, kansızlığa bağlı ve tiroid bezinin fazla çalışmasına bağlı çarpıntının gelişebileceğini ifade ederek şunları dile getirdi:
“Bunun yanında astım, hipertansiyon, grip, depresyon ve ritim düzenleyici ilaçların bazıları da çarpıntıya neden olabiliyor. Çay, kahve, çikolata, kola, enerji içecekleri gibi içinde bol miktarda kafein olan bazı yiyecek ve içecekler çarpıntıyı tetikler. Ateş ve kansızlık da çarpıntıyı arttıran önemli faktörlerdir. Yine çocuğun aşırı kaygılı olması da çarpıntıyı artırabilir. Bu durumda psikolojik destek alınmasında yarar var”
“CİDDİ BİR RİTİM BOZUKLUĞU OLABİLECEĞİ UNUTULMAMALIDIR”
“Çocuklarda çarpıntı aniden başlayıp aniden sonlanıyorsa, beraberinde bulantı hissi, baş dönmesi, göz kararması, göğüs ağrısı, halsizlik ve bayılma şikâyetleri varsa hastada ciddi bir ritim bozukluğu olabileceği unutulmamalıdır” diyen Doç. Dr. Akay şunları belirtti:
“Bu hastalarda uykuda, yüzerken, ani/beklenmedik seslerle veya egzersiz yaparken bayılma dikkat çekicidir. Ailesinde 35 yaşından önce ani ölüm olan hastalarda da hayatı tehdit edebilen ritim bozukluğu olma ihtimali yüksektir”
Çocukların daha bilinçli olduğu beş yaş sonrası ve sınav stresiyle beraber okul çağında şikayetlerin arttığını söyleyen Doç. Dr. Akay, çocukların yaşadığı bu durumun her zaman bir kalp hastalığına işaret etmeyebileceğini belirterek şunları dile getirdi:
“Kaygı, stres, öfke, heyecanlanma, üzülme, ateşli durumlarda ve egzersiz sırasında kalp atışlarımızı daha fazla hissedebiliriz. Bu durumlar fizyolojik veya normal kabul edilir. Bu durumlar dışında çocuk eğer kalbinin normalden daha hızlı, güçlü veya düzensiz attığını söylüyorsa o zaman mutlaka bir çocuk kalp uzmanına başvurmasını öneriyoruz”
“EKG ÇEKİLEREK KALP RİTMİNİN İNCELENMELİ”
Çarpıntı ile gelen her çocuğa öncelikle elektrokardiyografi (EKG) çekilerek kalp ritminin incelenmesi gerektiğini söyleyen Doç. Dr. Akay şunları belirtti:
“Ancak hastaların çoğunda hastaneye başvurdukları dönem çarpıntı sonlandığı için EKG çekildiğinde çoğunlukla normal bulunur. Bu durumlarda aileye nabız sayımını anlatarak evde çarpıntı anında nabzını sayması öğretilir. Nabız sayımı ev ortamında akıllı saat veya tansiyon aletleri ile de yapılabilir ancak bu tip akıllı cihazlar nabızdaki düzensizliği fark etmeyip düzensiz atımları saymayarak hatalı sonuç verebilirler. İdeali çocuk eğer kendi yapabilecek yaştaysa kendi nabzını yoksa ailesi çocuğun nabzını hem saymalı hem de düzenli olup olmadığını atak esnasında takip etmesidir. Ayrıca çocuğun şikâyetine göre bazı ileri tetkikler planlanabilir”
“HEKİM KONTOLLERİ İHMAL EDİLMEMELİ”
Doç. Dr. Akay, bu çocukların sürekli hekim kontrollerinin ihmal edilmemesi gerektiğinin altını çizerek, “Ayrıca, sağlıklı beslenmesi kafeinli yiyecek ve içeceklerden uzak durması, çarpıntıyı tetikleyen ilaçlardan kaçınması ancak mutlaka kullanması gereken durumlarda da doktoruna danışması gerekir. Bunun yanında spora katılım öncesi mutlaka takipli olduğu kalp doktorunun görüşünü almalıdır” ifadelerini kullandı.
“ÇARPINTI SIRASINDA ÇOCUK SAKİNLEŞTİRİLMELİ”
Çarpıntı atağı sırasında ailenin çocuğu sakinleştirmesi ve çocuğun derin nefes almasının telkin edilmesi gerektiğini belirten Doç. Dr. Akay şunları dile getirdi:
“Ikınma, derin nefes alma, öğürme gibi refleksler çarpıntıyı sonlandırabilmektedir. Ayrıca, yüzünü buzlu suyla yıkaması ya da yüzüne soğuk uygulaması da kalp hızını yavaşlatır. Buna rağmen çarpıntı şikâyeti devam ediyorsa hasta en yakın sağlık kuruluşuna götürülmeli ve oraya ulaşır ulaşmaz da EKG çekilmelidir. Bayılmaya neden olan bazı ritim bozukluklarının ani yaşam kaybı ile sonuçlanabileceği unutulmamalıdır. Bu nedenle çarpıntı şikâyeti olan çocuklar Çocuk Kalp Hastalıkları -Pediatrik Kardiyoloji- Uzmanı tarafından değerlendirilmelidir”
Doç. Dr. Akay, çarpıntının tipine göre bu hastaların bir kısmı ilaç tedavisi verilmeksizin izlenirken, bir kısım hastaya ise tekli veya çoklu ritim düzenleyici ilaç başlamak gerekebildiğini söyleyerek şunları dile getirdi:
“Ayrıca çocuklarda çarpıntı yapan bazı ritim bozukluklarının kalp kateterizasyonu ve elektrofizyolojik çalışma sırasında sıcak veya soğuk yakma metotları gibi ameliyatsız tedavi yöntemleri ile kesin olarak tedavisi de mümkündür”
