Antik çağda bilgiyi kil tabletlere işleyen insanlık, bugün elektronik tabletlere işliyor. Yaklaşık beş bin yıldır, bilgi işleme kapasitemiz ile medeniyet yolculuğumuz kol kola geldiler. Günümüzde neredeyse tüm bilgiler kayıt altına alınmaktadır. Günlük bilgi işleme kapasitemiz sınırları zorluyor. Hem özel sektör hem de kamu tarafı bu dinamiğin dışında kalmadılar. Bilakis çalışma hayatının dinamikleri, kamu ve özel sektör demeden topyekûn çalışma ilişkilerini dijitalleştirdi.

Veriler bir taraftan iş yerlerince diğer taraftan kamu kurumlarınca işlenmekte. İş yerleri farklı kamu kurumlarına elektronik ortamda bilgileri sunmakla ve hazır tutmakla mükellef. İş yerinin faaliyet konusuna ve faaliyet yerine göre bilgi verme zorunluluğu bulunan kamu kurumları mevcut. Özellikle iş yerinde çalışanlara ait bilgilerin farklı kamu kurumlarına verilirken; birbirlerini teyit etmesi gerekiyor. Zira hızla elektronik ortama geçen kamu kurumları birbirlerine verilen bilgileri kendi aralarında karşılaştırmaya başladılar.

Bu nedenle firmaların aynı konuya ya da aynı çalışana ait bilgileri işleyerek farklı kamu kurumlarına olan bildirim yükümlülüğünü yerine getirirken, azami dikkat göstermeleri yerinde olacaktır. Zira kamu kurumları tarafından yapılan inceleme ve soruşturmalarda kamuya verilen tüm bilgiler esas alınabilmektedir. Şayet firmalar tarafından verilen bilgiler arasında mutabakat sağlanamazsa, firma aleyhine idari para cezaları doğabilmektedir. Tüm iş yerleri bu kontrollerden etkilenebileceği gibi, organize sanayi bölgesi, serbest bölge gibi alanlarda faaliyet gösteren firmalar öncelikle etkilenebilir. Yine özel öğretim kurumları (özel okular, kurslar vb.) ve sağlık hizmet sunucuları (özel hastaneler, tıp merkezleri vb.) mevzuatları gereği kamu kurumlarına bilgi verirken; verdikleri bilgiler arasında mutabakat aranacağını öngörmeleri gerekmektedir. Bütün bu zorunlu bilgi seli içinde de; tüm iş yerleri için ilk başta kimlik bildirim zorunluluğu gelmektedir.

Çalışanların kimlik bildirimi zorunlu mu?

Her çeşit ticaret ve sanat amacı güden işyerlerinde çalışanların kimlik bildiriminin yapılması zorunludur. Yasal zorunluluğa göre; iş yeri sigortalıları, işe girişlerinde ve işten çıkışlarında 3 gün içinde kimlik bildirimlerinin yapılması gerekmektedir. Kimlik bildirimleri, bağlı bulunulan kolluk kuvvetlerine yapılacaktır. Her işyeri için bir sorumlu işletici belirlenecek akabinde de kolluk kuvveti nezdinde kayıt oluşturulacaktır. Bu bildirimlerin elektronik ortamda yapılması olanaklıdır. Elektronik ortamda yapılan bu bildirimler, köy ve mahalle muhtarları ile paylaşılacaktır.

Konaklama ve benzeri alanlarda faaliyet gösteren iş yerleri için kimlik bildirim uygulaması farklı mı?

Özel veya resmî, her türlü konaklama, dinlenme bakım ve tedavi tesisleri ve iş yerleri ile konutlarda geçici veya sürekli olarak kalanlar, oturanlar, çalışanlar ve ayrılanlar ile araç kiralayan gerçek ve tüzel kişilerin kimliklerinin bildirilmesi gerekmektedir. Bu bağlamda; sorumlu işleticiler tarafından; ücretli veya ücretsiz, gündüz veya gece, yatacak yer gösterdikleri yerli veya yabancı herkesin kimlik ve giriş çıkış kayıtlarının günü gününe tutulması zorunlu. Kimliğini resmi geçerli belgelerle ispat edemeyen kişiler, tesislerde kalamaz ve çalışamaz.

Yine bu işyerlerinde sürekli veya geçici olarak çalıştırılanlar ve işten çıkışları, yirmi dört saat içinde bağlı oldukları en yakın kolluğa bildirilecektir.

Kimlik bildirme zorunluluğuna uyulmadığında ceza uygulanıyor mu?

Konaklama hizmeti harici her çeşit ticaret ve sanat amacı güden iş yerlerinde çalışanların kimlik bildirimine aykırı her davranışa 2024 yılı 267 TL idari para cezası,

Otel, motel, han, pansiyon vb. özel veya resmî konaklama işletmelerinin sorumlu işletmeci ve sigortalılar için kimlik bildirimlerine aykırı her davranışa 2024 yılı için 4.135 TL idari para cezası uygulanacaktır.

Kimlik bildirim verileri kontrol ediliyor mu?

Sürekli veya geçici olarak çalışanlara ait kimlik bilgileri SGK il müdürlükleri veya merkez müdürlüklerine bildirilmektedir. Söz konusu kimlik bildirim sistemi, kolluk dışında Sosyal Güvenlik Kurumu tarafından da kontrol edilmektedir. Dolayısıyla iş yeri sigortalılarının işe başlama ve işten ayrılma tarihleri SGK tarafından izlenebilmektedir. Yapılan kontrolde SGK’ya verilen sigortalı işe giriş bildirgesi ve işten ayrılış bildirgesindeki tarihler ile kimlik bildirim sistemindeki tarihler arasında mutabakat aranmaktadır. Mutabakat sağlanamaması durumunda; kayıt dışı sigortalı çalıştırıldığından bahisle idari para cezası uygulanacaktır.

BİR SORU BİR YANIT

2009 yılında subay olarak göreve başladım. İki yıl önce vazife malullüğünden emekli oldum. Sonra tekrar sigortalı olarak bir işe girdim. Hâlâ da sigortalı olarak çalışıyorum. Ancak Emeklilik Hizmetleri Genel Müdürlüğü emekli aylığımı kesti. Aylığımın kesilmesi doğru mu?

5510 sayılı Kanuna tabi olduğunuz için; 4/a (SSK) ve 4/c (Emekli Sandığı) statülerinde çalıştığınızda vazife malullüğü aylığınız kesilecektir. Şayet 4/a (SSK) hizmetleriniz ile yaşlılık aylığına hak kazanabilmeniz durumunda vazife malullüğü aylığına ek olarak bir de yaşlılık aylığınız olacaktır. Hak kazanamamanız durumunda ise SSK primlerinizi toptan ödeme yoluyla geri alabileceksiniz.

Sorularınız için e-posta adresi: hkaganoyken@gmail.com