2019 sonu itibarıyla Bankalarda 2.569,9 milyar TL Mevduat var.

Bunun 1.584,8 milyar TL'lik kısmı Gerçek Kişilere yani vatandaşa ait.

Gerçek Kişiler Mevduatının 354,4 milyar TL'lik kısmı Vadesiz Mevduatta bulunuyor. Yani vatandaş mevduatlarının %23'lük kısmı vadesizde gelir getirmeden kuzu gibi yatıyor.

Ticari Kuruluşları ve Resmi hesapları eklediğimizde toplam vadesiz mevduat 626 milyar TL. Yani bankalardaki toplam mevduatın %24,3'lük kısmı vadesizde.

Başka bir ifade ile paralarımızın dörtte biri vadesizde. 

İyi de bunu bankalar nasıl sağlıyor?

2019 sonunda böyle de diğer yıllarda farklı mıydı? Hemen hemen aynı oralardaydı. 2019 Haziran ayında %23,5'luk kısmı, 2018 sonunda %21,4'lik kısmı vadesizdeydi.

Faiz oranların %20-25'leri gördüğü dönelerde de öyle idi. İyi de bu kadar vadesizi bankalara kim al bedava kullan hatta üzerine kafana göre masraflar al hesabım düşsün der ki.

Bankalar bunu nasıl beceriyor?

Vatandaş özgür iradesi ile faize duyarlılığı ile bu paraları karşılıksız bırakıp bankaları kasa olarak kullanıyor ise başka ama oranın dörtte bir olması kafaları karıştırıyor ister istemez.

Bankaların vadesiz artırmak için kendilerine göre yöntemleri var. Vatandaş kendi kendine bırakır ise banka şubelerine vadesiz yükseltin diye hedef verilir mi?

Türkiye'de veriliyor. Bu ne demek aslında vadesizde kalmayacak paraları bir şekilde ikna edip vadesizde bırakın demek açıkçası.

Yaza yaza bıktık cuma günü vadesizde bırakırsanız 3 gün bedava kaynak demek. Cuma vadesiz hedefleme nerede ise farz oldu günümüzde.

Tabi gönül rızası ile olmayan yöntemler de var. Yaşlı müşterilerin haberi olmadan hesaplarındaki vadeli hesabı bozmak, otomatik günlük fonlarda bulunan parayı başka bir hesaba aktarıp vadesizde tutmak, kredi kullandırıp vadesizde bırakmak, KFG Kredileri incelense bazı bankalarda ne hikmet ise 30 ile 45 gün vadesizde kaldığını görüyorsunuz ne tesadüf değil mi?

BDDK bir inceleme yapsa 4 günlü (Pazartesi, Salı, Çarşamba, Perşembe) vadesiz ortalamaları alsa, bir de Cuma ortalamalarını alsa yakalar zaten bir gariplik olduğu. İşte o garip artı olan fark vatandaştan haksız yere alınan çalınan vadesiz.

"İyi de banka ikna etmiş vatandaş veya Ticari işletme parasını vadesizde bırakmış sana ne" diyenlere cevabımız tabi ki var. Ortada açık açık vergi kaçırmak ve vergi kaçırmaya aracılık yapmak var. "Nasıl yani!" dediniz değil mi içinizden. Efendim hesaptaki paralar vadelide kalsaydı vadeli faiz üzerinden devlet faiz alacaktı.

Siz o vadeliyi 3 gün veya kaç gün bozup vadesizde tuttuğunuzda devlet o kadar vergi kaybına uğruyor da ondan. Vatandaşı kandırıp vadesizde bırakayım derken bilerek ya da bilmeyerek ( ki kanunu bilmemek mazeret sayılmaması genel hukuk kuralıdır ) vatandaş üzerinden vergi kaçakçılığı yapılıyor. Hadi güncel ifade ile vergiden kaçınılıyor!

Bankaların insafsız şekilde vadesizde para bırakmalarına hiç girmeyelim. Satışınız şüpheli diye esnafın POS satışına aylarca bazen 540 güne kadar blokede el koymak mı dersiniz, e-haciz geldi diyerek paraları aylarca vadesizde tutma mı dersiniz, müşteri ölmesin yeter ki vadeliler bozup aylarca vadesizde bırakmak mı dersiniz neler neler.

Yeri gelmişken, ölen vatandaşların mevduat bilgileri mirasçılara bankaların bilgi yazısı göndermeleri kanuni zorunluluk hale getirilmeli. Kredili olup ölen müşterilerin mirasçılarına ertesi gün ihtarname çıkaran banaklar iş mevduat müşterilerin ölümüne gelince yas tutarcasına 10 yıl hiç sesini çıkarmayıp devlete hareketsiz diye devir yapıyorlar. Hesap vadeli ise ve vatandaş öldü ise 10 yol hareketsiz de kalmıyor her ay vadeli mevduat işlediği için hareketli olup yıllarca bankalarda kuru kuzu yattı iyi mi. Vatandaş da Devlet de bankaların ninni söylemesine kanıp uyumasın artık.

Milyarlarca lira bedava kaynak olarak sunulurken, bankalar bu yolla vergi kaçırıyor pardon vergiden kaçınıyor. Çünkü 354 milyar lira vadesiz olarak banka tarafından bedava kullanılmasaydı devlet bu paranın yüzde 15'i kadar stopaj alacaktı.  Bu para ise bize yol, su ve hizmet olarak dönecekti.