İran'ın İsrail'e dönük hava saldırıları her ne kadar batı dünyasında ciddi endişelere yol açsa da ciddi bir hasar meydana getirmedi. Fakat uluslararası siyaset uzmanları bu son saldırının İran’ın İsrail'e karşı gelecekte neler yapabileceği göstermesi için ipuçları barındırdığı yönünde hemfikir. Uzmanlar İran'ın hasar vermek değil gövde gösterisi yapmak ve iç siyasetin gazını almak için böylesi hasarsız bir saldırıda bulunmuş olabileceğini söylüyorlar.
İran’ın korkutan ama ciddi hasar vermeyen saldırılarından sonra Washington, Londra ve Tel Aviv'i ayağa kaldıran ve belki de batılı ülkeleri saldırıdan daha çok ürküten bir yakınlaşma söz konusu.
İlgililerin pekiyi bileceği üzere yakın zamanda Rusya ile İran arasındaki ilişkiler İran'ın batı ile ilişkilerinden her zaman daha iyi oldu. Bu ilişkiler çerçevesinde Rusya İran'a silah sattı, bazı alanlarda işbirlikleri kuruldu ve Rusya, İran'a karşı müeyyideler konusunda batı dünyasına nazaran çok daha olumlu davrandı. Beri yandan bu iki devletin arasındaki ilişki hiçbir zaman iki dost, kardeş, komşu yani öyle çok yakın bir ilişki düzeyinde seyretmedi. Daha açık söylemek gerekirse İran ile Rusya arasında stratejik bir ortaklık yakın döneme kadar gündeme gelen bir konu bile olmadı. Ta ki Rusya, Ukrayna savaşının başlamasına kadar…
RUSYA MÜHİMMAT, İRAN ALTIN KAZANIYOR
Ukrayna Savaşı’nın patlak vermesine değin İran’ın, nükleer çalışmalarında Rusya'dan bazı yardımlar aldığı biliniyor. Fakat bu iş birliği belli bir seviyenin üstüne hiçbir zaman çıkartılmadı. Bunun ana nedeni Rusya’nın tıpkı Kuzey Kore örneğindeki gibi İran'ı fazla güçlendirmek istememesiydi.
2022 yılında Ukrayna Savaşı başladığında Rusya'nın yanında çok az devlet durdu. Rusya özellikle silah temininde ciddi problemler yaşadı. Ukrayna’ya karşı açıktan destek veren batı dünyası karşısında yalnız kalan Rusya’nın yanında duran iki önemli devlet oldu: Birincisi Çin ikincisi ise İran… Ukrayna’nın Türkiye’den aldığı SİHA ve İHA’lara karşılık İran, batılı ülkelerin ağır tehditlerine karşı Rusya’ya ciddi miktarda insansız hava aracı sevk etti.
İran – Rusya ilişkilerinde geçtiğimiz Şubat ayı önemli bir gelişmeye daha sahne oldu. İran, Rusya'ya ilk kez karadan karaya seyir füzesi göndermeye başladı. Reuters’in bildirdiğine göre söz konusu sevkiyatta birkaç yüz füzen Rusya’ya satıldı. Bu yıl içerisinde İran Rusya'ya bol miktarda karadan havaya, karadan karaya füzeler de temin edeceğe benziyor. Böylece Rusya elindeki mühimmat ve füze stoklarını büyütmüş olurken İran ise bunun karşılığında para elde ediyor, hem de altın olarak.
İRAN'IN HAVA SAVUNMASINA YAPTIĞI YATIRIMLAR AVRUPA'YI KORKUTUYOR
Birkaç gün önce ortaya çıkan yeni bir belgeye göre ise Mart ayında 17 kişiden oluşan İranlı bir heyet Rusya'nın Yekaterinburg şehrindeki Start adlı bir silah fabrikasını ziyaret etti. İranlı heyet bu fabrikayı dolaştı, silahları inceledi. Davet fabrikadan gelmişti. Start firması dedi ki “Gelin, bakın. Ben silah üretiyorum. Silah satıyorum. Gelin bu silahlara bakın, istedikleriniz varsa bunları size satalım.” Peki bu fabrika ne satıyor, ne üretiyor? Hemen cevaplandıralım: Türkiye’nin de vaktiyle satın aldığı S400…
Şu anda İran'da S300 hava savunma sistemi mevcut ancak S400 biliyorsunuz S300 göre çok daha gelişmiş bir model ve S400 sisteminin bazı versiyonlarında şu anda Amerika'nın elinde olan F35 gibi işte İsrail'in Avrupa ülkelerinin elinde olan uçaklara çok ciddi zarar verebilecek, onların gönderdikleri füzeleri durdurabilecek oldukça gelişmiş bir takım sistemler, programlar mevcut. Bu nedenle İran'ın gelişmiş bir hava savunma sistemine sahip olması ihtimali batıyı korkutuyor. Çünkü İran'ın geçtiğimiz hafta sonu İHA ve füzelerle gerçekleştirdiği hava saldırıları İran’ın İsrail'e karşı daha agresif bir tutum sergileyeceğini kanıtladı.
Eğer İran, İsrail’e karşı büyük bir mücadelenin içine girecekse, Rusya'dan büyük miktarda S400 alması oldukça mantıklı. Çünkü İran bu sayede İsrail’in demir kubbesine benzer bir teknolojiye sahip olacak ve kendi hava sahasını da bir nevi dokunulmaz hale getirecek.,
İRAN, RUSYA İLİŞKİLERİNDE YENİ DÖNEM
İran ile Rusya arasında bir süreden beri süren yakınlaşma elbetteki yukarıda sayılanlarla sınırlı kalmıyor. Geçtiğimiz günlerde İran Deniz Kuvvetleri, Rusya Deniz Kuvvetleri ve Çin Deniz güçleri gemileri Umman Denizi'nde ortak askeri tatbikat gerçekleştirdi. Bu da önemli bir gelişme olarak batı medyasında fazlasıyla yer aldı, çeşitli tartışmalara konu oldu. Bunu da not etmek gerekir.
Şimdi İran ile Rusya arasında savaş vesilesiyle başlayan, silah ticaretiyle devam eden bu yakınlaşma siyasi alana taşınıyor ve İran-Rusya askeri işbirliği, İran ile Rusya arasındaki ilişkileri daha eşit bir düzleme, daha stratejik bir zemine oturtuyor.
Söz konusu ilişki tarzının eskisinin aksine son derece eşitlikçi olmasına da ayrıca dikkat etmek gerekir. Zira eskiden böyle değildi: Rusya tepeden bakardı, her şeyini paylaşmaz, canı istediğini verir, canı istemediğini kendisine saklardı. Ancak şu anda ilişkinin tabiatında bir değişme var, doğasında bir değişme var. İran ile Rusya daha eşitler arası bir ilişki yaşıyor.
Aslına bakılırsa Rusya’nın İran'a verebileceği çok fazla bir silah yok. Çok fazla bir mühimmat yok. Çünkü Ukrayna cephesi o silah ve mühimmatları tüketiyor. Ukrayna'ya Rus silahları zor yetiyor. Bir de İran'a veya bölgedeki başka bir devlete Rusya'nın somut bir destek verebilmesi kolay değil.
“BATININ KORKTUĞU KABUS GERÇEK Mİ OLUYOR?”
Rusya öncelikli olarak Ukrayna'da elini kuvvetlendirmek ve elini boşa çıkarmak istiyor sonrasında başka bölgelerle ilgilenmek istiyor zamana ihtiyacı var Rusların ve Ruslar istiyor ki batı dünyası burada yerel güçlerle çarpışsın güçlerini tüketsin Ama kendisine de çok fazla ihtiyaç kalmasın yani şu anki isteği bu ama ileride ne olur Bunu kestirmek kolay değil ileride Rusya la İran birlikte hareket edebilir mi edebilir Ama orada da Rusya'nın şuna dikkat etmesi gerekir İran'la birlikte hareket etmek demek Arapları kızdırmak anlamına gelebilir.
Ortadoğu'da çok dinamik bir süreç yaşanıyor. Rusya'nın İran lehine sözlü desteklerini yenileniyor. Bu destek belki belli bir seviyenin ötesine geçmeyecektir ancak Rusya'nın İran'a sözlü bir destek vermesi dahi İran'ı rahatlatıyor. Yalnızlık konumundan başka bir yere taşıyor. İkincisi Belki Rusların İran'a silah satmasına gerek yok, uçak satmasına gerek yok ama bu teknolojilerin geliştirilmesinde İran'a yardımcı olması İran'ı bambaşka bir noktaya taşıyor. Rusya ile İran arasındaki gelişmeler Ortadoğu bölgesindeki güç dengesini köklerinden sallıyor. Prof. Dr. Sedat Laçiner’in de merak konusu ettiği gibi “Batının korktuğu kabus gerçek mi oluyor?”
