Amerika ile Recep Tayyip Erdoğan'ın ilk ve en önemi sınavı 1 Mart Tezkeresi'dir. 2003 yılının başından itibaren Amerika Başkanı Bush, Irak lideri Saddam'ı devirmeyi kafasına koyarak 49 ülkeden oluşan koalisyon kurmuştu.
1 Mart 2003'te Abdullah Gül Başbakan, Recep Tayyip Erdoğan ise henüz milletvekili olmayan AKP Genel Başkanı idi.
Amerikan yönetimi Saddam'ı devirmek için yapacağı askerî harekât için Türkiye'ye askerî üsler kurmak istedi.
Gül hükümeti tarafından hazırlanan ve Meclis'e gönderilen 1 Mart Tezkeresi özetle şöyleydi:
- "Türk Silahlı Kuvvetleri'nin Kuzey Irak'a gönderilmesine;
- Yabancı silahlı kuvvetlere mensup hava unsurlarının Türk hava sahasını Türk makamları tarafından belirlenecek esaslara ve kurallara göre kullanmalarına;
- Anayasanın 92'nci maddesi uyarınca 6 ay süreyle izin verilmesi..."
***
Gül'ün "Basın Danışmanlığı" görevini yürüten Ahmet Sever "Abdullah Gül ile 12 yıl" kitabında şunları yazdı:
- "Özellikle, Beşir Atalay, Mehmet Aydın, Ertuğrul Yalçınbayır, Bülent Arınç, Zeki Ergezen, Azmi Ateş ve Kemalettin Göktaş gibi önemli isimler tezkereye karşıydı ve parti içinde açıkça bunun kulisini yapıyordu.
- Recep Tayyip Erdoğan ise, tezkerenin mutlaka Meclis'ten geçmesi gerektiğini vurguluyordu."
***
1 Mart Tezkeresi'ne göre;
6 ay süreyle 62 bin yabancı asker, 255 uçak ve 65 helikopterin Türkiye'de bulunması öngörülüyordu.
Tezkereye karşı çıkan sadece bazı AKP milletvekilleri değildi.
Dönemin Başbakan Yardımcısı ve AKP kurucularından Ertuğrul Yalçınbayır şu açıklamayı yaptı:
- "Başbakan Gül'ün danışmanı Ahmet Davutoğlu ellerime sarılıp 'Abi ne olur görüşlerinde ısrar et. Irak'a girmeyelim' dedi..."
CHP de tezkereye karşıydı ve Önder Sav, yaptığı konuşmada Amerikan askerleri için "düşman" ifadesini kullandı.
Meclis'te 1 Mart 2003'teki oylamaya 533 milletvekili katıldı.
- 250 ret, 264 kabul, 19 çekimser oyu kullanıldı.
Anayasa'ya göre 267 salt çoğunluğa ulaşılamayan 1 Mart Tezkeresi reddedildi.
Recep Tayyip Erdoğan Cumhurbaşkanı seçildikten sonra dedi ki;
- "Ben 1 Mart Tezkeresinin yanındaydım, karşı olanlar bunu açıkça söylemediler. Birileri de gizli kulisler attı..."
***
Gül'ün ve Erdoğan'ın "Dışişleri Başdanışmanlıklarını" yapan, AKP eski Genel Başkanı ve eski Başbakan olan Gelecek Partisi lideri Ahmet Davutoğlu'nu dün arayarak 1 Mart Tezkeresine neden karşı olduğunu sordum.
Davutoğlu dedi ki;
- "Evet, ben de 1 Mart Tezkeresine şiddetle karşı çıktım. Gerek ilkesel olarak gerek siyasi olarak yabancı ülke askerlerinin Türkiye'ye üs kurarak komşu ülkeye askerî müdahalede bulunması büyük sakıncalar doğururdu.
- Amerikan askerleri ile koalisyon ülke askerlerinin Doğu ve Güneydoğu gibi kritik bölgelerimizde bulunması hem komşu ülkelerimiz hem de Orta Doğu siyasetimiz açısından kabul edilemez bir durum olurdu.
- O günlerdeki; demokratikleşme ve Avrupa Birliği üyeliği görüşmelerimize de olumsuz etki ederdi.
- Başdanışman olarak o günlerde Amerika'nın da Irak'a yönelik askerî harekât yapmaması için çok büyük çaba gösterdim.
- Komşu ülkemizde yaşanacak savaş Türkiye'nin uzun vadeli siyasi hedeflerine de aykırıydı.
- Bu savaşın başlamaması için Başbakan Abdullah Gül ile bölge ülkelerini tek tek ziyaret ettik.
- Sorunu diplomasi yoluyla çözelim istedik.
- Çünkü, Amerika'nın Irak'a askerî müdahalesinin hiçbir meşruiyeti yoktu."
***
Amerika, Saddam'ı devirdi ama askerî harekâtının maliyeti de AKP'ye kızgınlığı da çok arttı.
4 Temmuz 2003'te Kuzey Irak'ın Süleymaniye kentindeki üssümüz Amerikan askerleri tarafından basıldı.
Bir binbaşı komutasındaki 11 Türk askeri başlarına çuval geçirilmek suretiyle derdest edilip 60 saat alıkonularak sorguya çekildi.
Dönemin Genelkurmay Başkanı Hilmi Özkök'ün "ateş etmeyin" emri verdiği ortaya çıktı.
Başbakan olan Erdoğan muhalefetin, "Amerika'ya nota verilsin" çağrısına, "Müzik notası mı?" diye alaycı yanıt verdi.
Yazıklar olsun...